Tennantiet

Het mineraal tennantiet is een koper-ijzer-arseen-sulfide met de chemische formule Cu11Fe2+As4S13.

Het opaak staalgrijze of zwarte tennantiet heeft een metallische glans, een roodgrijze streepkleur en het mineraal kent geen splijting. Het kristalstelsel is kubisch. Tennantiet heeft een gemiddelde dichtheid van 4,65, de hardheid is 3,5 tot 4 en het mineraal is niet radioactief.

Het mineraal tennantiet is genoemd naar de Engelse scheikundige Smithson Tennant (1761 - 1815).

Tennantiet is een mineraal dat wordt gevormd in hydrothermale aders en in contactmetamorfe gesteenten. De typelocatie is gelegen in Cornwall, Engeland. Het wordt ook gevonden in Tsumeb, Namibië en in Zacatecas, Mexico.

Categorieën: Mineraal | Sulfide | Verbinding van koper | Verbinding van ijzer | Verbinding van arseen

Koper (element)

Koper is een scheikundig element met symbool Cu en atoomnummer 29. Het is een rood/geel overgangsmetaal.

Opgravingen in het noorden van wat tegenwoordig bekend is als Irak, hebben aangetoond dat koper al werd gebruikt rond 8700 v. Chr. Andere opgravingen wijzen uit dat men in 5000 v. Chr. koper al smolt en isoleerde uit koperhoudende mineralen zoals malachiet en azuriet.

Van de Sumeriërs en Egyptenaren is bekend dat zij rond 3000 v. Chr. koper smolten en gebruikten om brons te maken. Ook in China was het gebruik van koper bekend en zijn er zeer hoogwaardige bronzen voorwerpen uit 1200 v. Chr. gevonden. De in 1991 in de Oostenrijks/Italiaanse Alpen gevonden mummie Ötzi, die vermoedelijk omstreeks 3300 v. Chr. is gestorven, droeg gereedschap dat uit 99,7% zuiver koper bestond.

In de mythologie en alchemie werd koper vaak geassocieerd met de godheid Aphrodite vanwege de mooie glans. Om die reden werd koper vroeger onder andere gebruikt voor spiegels. De naam koper is vermoedelijk een verbastering van Cyprus.

Cyprus in de griekse term.

Arseen

Arsenicum of arseen is een scheikundig element met symbool As en atoomnummer 33. Het is een grijs metalloïde.

Vermoedelijk heeft Albertus Magnus in 1250 het element voor het eerst geïsoleerd. In 1649 beschreef Johann Schroeder twee manieren om arsenicum te isoleren.

De naam arsenicum komt van het Griekse arsenikon, dat te vertalen is als geel orpiment.

Tot in de 20e eeuw werd loodarsenaat als pesticide gebruikt in de fruitteelt. Wegens de schadelijke gevolgen hiervan voor de sproeiers is men later op andere middelen overgestapt. In de 19e eeuw werd koperarsenaat zelfs als kleurstof gebruikt in snoepjes. Tegenwoordige toepassingen van arsenicum zijn:

Verder wordt arseentrioxide in de hematologie gebruikt om sommige vormen van leukemie te bestrijden, wanneer patiënten immuun zijn (geworden) voor andere middelen.

Sulfide

Een sulfide is een ion van zwavel in oxidatietoestand -2 (S-2). Een groep van ongeveer 600 mineralen,zoals antimoniet en galeniet waarin zwavel een binding vormt met metallische en metaalachtige elementen.De meeste sulfiden zijn ondoorzichtig,en duidelijk gekleurd en gestreept.

Categorieën: Zout | Verbinding van zwavel

Tsumeb

Tsumeb is een stad in het noorden van Namibië, gelegen op 1310 meter boven zeeniveau. De mijnstad, met in 2003 16.000 inwoners, is de hoofdstad van de regio Oshikoto en ligt ongeveer 400 kilometer ten noorden van de Namibische hoofdstad Windhoek, in de zogenaamde "Maisdriehoek", een voor Namibische begrippen bijzonder vruchtbaar gebied waar jaarlijks 550 millimeter regen valt. Tsumeb (uitspraak: "soemep") betekent "Mosplaats", of in het Afrikaans Plek van Padda-Sluik. Deze naam werd mogelijk gegeven door de vele groengeoxideerde koperertsen die in de buurt van Tsumeb te vinden zijn. Ook ligt de plaats vlakbij het Nationaal park Etosha.

Het gebied waar Tsumeb zich bevindt werd oorspronkelijk bevolkt door de San of Bosjesmannen. Zij waren ook degenen die rond Tsumeb de koper-ertsvoorkomens ontdekten. Deze ertsen smolten ze in "termietenovens", oude termietennesten die gebruikt werden als ovens om koper te winnen. Vanaf dit moment begonnen de Bosjesmannen te handelen met de Ovambo, die het koper gebruikten om ringen en halskettingen van te maken.

De kopervoorraden hadden ook de aandacht van Westerlingen getrokken en in het begin van de 19e eeuw vonden er enkele expedities naar het Otavi bergland plaats, om de ertsvoorkomens en de mogelijke economische waarde ervan te onderzoeken. In 1905 werd de stad Tsumeb officieel gesticht als onderdeel van de Duitse koloniale macht in Afrika en in het jaar daarop werd een spoorlijn aangelegd om de mijnbouw te faciliteren.

In het begin van de mijnbouw had Tsumeb de reputatie van een wildwest stadje. In de jaren zeventig kwam Tsumeb even in het nieuws toen een mijnbouwer zijn vrouw in de lokale kroeg had verkocht aan de hoogste bieder.

Tsumeb staat bekend om de mineraalvoorkomens die zijn gelieerd aan een meer dan 1300 meter lange "pijp" die min of meer verticaal de Precambrische Otavi dolomiet doorsnijdt. De exacte geologische omstandigheden zijn onzeker en leidden tot felle debatten tussen geologen onderling. Een mogelijkheid is dat de pijp onderdeel was van een grottensysteem waarin door vloeistoffen mineralisatie heeft plaatsgevonden, vermoedelijk van boven naar beneden. Een andere mogelijkheid zou een vulkanische kraterpijp zijn, hoewel dit de vreemde mineralisaties niet zou verklaren. Tsumeb is naast de vindplaats van 243 beschreven mineralen, de typelocatie voor 56 mineralen, waaronder asisiet.