Bertrandiet

Het mineraal bertrandiet is een berylliumhoudend sorosilicaat met de chemische formule Be4Si2O7(OH)2.

Bertrandiet is een kleurloos tot lichtgeel orthorhombisch mineraal met een hardheid op de schaal van Mohs van 6-7.

Het werd voor het eerst ontdekt nabij Nantes (Frankrijk) in 1883 en werd genoemd naar de Franse mineraloog Leon Bertrand.

Het wordt vaak teruggevonden in berylliumrijke pegmatieten. Bertrandiet komt vaak voor als een pseudomorfe vervanging van beryl. Dit mineraal is net zoals beryl een berylliumerts.

Categorieën: Mineraal | Sorosilicaat | Verbinding van beryllium

Beryllium

Beryllium is een scheikundig element met symbool Be en atoomnummer 4. Het is een donkergrijs aardalkalimetaal.

Als eerste herkende Nicolas-Louis Vauquelin het in 1798 in oxidische vorm. In 1828 slaagden zowel Wöhler als Bussy er in het metaal door reductie met kalium te bereiden. Naar verluidt heeft een oplossing van beryllium een zoetige smaak, maar de vroege chemici die dit gemeld hebben deden dat stervend: berylliumverbindingen zijn namelijk zeer giftig.

Het is een goed materiaal om röntgenvensters van te maken omdat deze straling gezien de lage massadichtheid van beryllium niet sterk wordt geabsorbeerd en het metaal aan de andere kant sterk genoeg is om een vacuümsysteem te kunnen afsluiten.

Wanneer het blootgesteld wordt aan α-straling, heeft het de eigenschap neutronen vrij te geven. Het wordt dus wel als een zwakke neutronenbron gebruikt.

Vooral in legeringen met koper wordt het element veel toegepast omdat deze materialen goede eigenschappen vertonen. Ze zijn goede geleiders van zowel elektriciteit als warmte, ze zijn licht, sterk, stijf en hard en weerstaan corrosie en vermoeiing. Ze worden toegepast in puntlaselektroden, veren en elektrische contacten. Ze worden veel in de luchtvaart-, ruimte- en defensie-industrie toegepast.

Sorosilicaat

Een sorosilicaat is een silicaat dat is opgebouwd uit geïsoleerde dubbele silica tetraeders, die groepen van Si2O7 vormen. Die dubbele tetraeders worden verbonden door niet-silica ionen bij de zes vrije zuurstof atomen. Voorbeelden van sorosilicaten zijn vesuvianiet en epidoot.

Nesosilicaat -- Inosilicaat -- Sorosilicaat -- Cyclosilicaat -- Tectosilicaat -- Fylosilicaat

Categorie: Sorosilicaat

Orthorhombisch

Veel vaste stoffen hebben een kristallijne structuur. Dat wil zeggen dat zij bestaan uit een regelmatige opstapeling van een structuureenheid (moleculen, ionen, atomen) die als bouwsteen van de regelmatige stapeling gezien kan worden. De structuureenheden vormen een driedimensionaal rooster. In de kristallografie worden de gestapelde structuureenheden eenheidscellen genoemd.

De regelmatige stapeling wordt translatiesymmetrie genoemd. Naast de translatiesymmetrie bestaat er ook nog interne symmetrie binnen de eenheden. Het geheel van alle symmetrie heet kristalstructuursymmetrie (zie hierna).

De symmetrie heeft onder meer als gevolg dat de gehele structuur van het kristal kan worden beschreven als de inhoud van één eenheidscel of zelfs een gedeelte daarvan, soms aangevuld met een beschrijving van de (zeer kleine) verschillen tussen eenheidscellen.

Een van de technieken die kan worden gebruikt om kristalstructuren te bepalen is de Röntgendiffractie. Dit is tot nog toe (2003) de nauwkeurigste techniek om de structuur van moleculen te onderzoeken. Kristalstructuren van meer dan 250.000 organische verbindingen zijn reeds bepaald en opgeslagen in de Cambridge Structural Database.

Naast kristallijne vaste stoffen bestaan er glasstructuren en amorfe structuren.

Nantes

47°13′N.B. 1°33′W.L.

De havenstad Nantes ligt in het westen van Frankrijk, waar aan de zuidrand van Bretagne de rivieren Erdre en Sèvre uitmonden in de Loire, op bijna 60 km van de zee.

Nantes is hoofdstad van de regio Pays de la Loire en van het departement Loire-Atlantique. Samen met de stad Saint-Nazaire vormt de stad het economische en culturele centrum van het stimuleringsgebied Pays de la Loire en van een groot deel van Bretagne.

Nantes dankt zijn naam aan het Gallische volk der Namneten voor wie het onder de naam Condivicnum de belangrijkste stad was. In de Romeinse tijd werd het een handelscentrum en in de 4e eeuw kreeg Nantes een bisschopszetel. In de Middeleeuwen werd de stad nauw betrokken bij de strijd tussen de graven van Nantes en die van de concurrerende stad Rennes om de heerschappij over Bretagne, totdat dit hertogdom in 1532 door de Franse koning werd ingelijfd. Nantes, dat in 1560 van Frans II stadsrechten had verkregen, steunde de katholieke partij in de godsdienstoorlogen (1562-1598) die eindigden met de uitvaardiging van het edict van Nantes (beperkte godsdienstvrijheid voor protestanten) door Hendrik IV.

Vanaf het einde van de 14e eeuw werd Nantes een steeds belangrijker havenstad voor de handel met Spanje, Engeland, de Scandinavische landen en Holland (Loire-wijnen). In de eerste helft van de 18e eeuw was Nantes zelfs de belangrijkste havenstad van Frankrijk, toen de handel met de Amerikaanse koloniën tot ontwikkeling kwam en de stad het centrum werd van de slavenhandel. Tijdens de Franse Revolutie kwam de handel stil te liggen en kreeg de stad in 1793 een schrikbewind te verduren, doordat zij betrokken was bij een contrarevolutionaire beweging in de Vendée.

Mineralogie

De mineralogie of delfstofkunde is de tak binnen de aardwetenschappen die zich richt op de systematische studie van mineralen, hun voorkomen, ontstaan, metamorfose en rol in de geologie.

De International Mineralogical Association (IMA) is een organisatie waarvan de leden de mineralogen uit de verschillende landen vertegenwoordigen. Haar activiteiten omvatten het beheer van de namen van mineralen (via de Commissie van nieuwe mineralen en mineraalnamen) en het bijhouden van een database van mineralen.

In 2004 zijn er ongeveer 4000 soorten mineraal erkend door de IMA. Hiervan kunnen er ongeveer 150 als "overvloedig", nog eens 50 als "incidenteel", en de rest als "zeldzaam" tot "zeer zeldzaam" worden beschouwd.

Zie de lijst van mineralen voor meer informatie.

Categorie: Mineralogie

Pegmatiet

Pegmatiet is een ganggesteente, vaak ontstaan uit felsisch (zuur, hoog SiO2 gehalte) vulkanisme, dat zeer grote kristallen (tot 10 meter doorsnede) kan bevatten.

Kenmerkend voor een pegmatiet is het voorkomen van zeldzame mineralen als aquamarijn, toermalijn, topaas, fluoriet, apatiet en wolfraam. Vooral mineralen die lithium bevatten, ontstaan in pegmatieten omdat een pegmatiet de laatst kristalliserende elementen opneemt.

Pegmatiet is genoemd naar het Latijnse woord pegma, dat "schavot" of "boekenkast" betekent.

Overal waar magma stolt onder het aardoppervlak, ontstaat stollingsgesteente. In gebieden waar een deel van het magma nog vloeibaar blijft, zijn er kristallen die "drijven" en aangroeien in de smelt die langzaam en als laatste uitkristalliseert. Als pegmatieten ontsloten raken aan het oppervlak, zijn er vaak erg mooie en grote kristallen te vinden. Dit is het geval in Brazilië, maar ook op kleinere schaal op Cap de Creus, Catalonië, Spanje.

Omdat pegmatieten zeldzame aardelementen als lithium, beryllium en tantalium bevat, is het voor de industrie een interessant gesteente om te mijnen. Ook edelstenen worden in pegmatieten gevonden.

Beryl

Het mineraal Beryl is een kleurloos, wit, gelig wit, geelgroen tot groen, roze, blauwig tot groenblauw, rood of goudgeel cyclosilicaat.

De hardheid van het mineraal is 7,5 tot 8 (bros) op de schaal van Mohs en de streepkleur is wit. Het mineraal, dat in kristallen, korrelige, compacte of radiale aggregaten of keitjes voorkomt, is doorzichtig tot doorschijnend en heeft een glasachtige, matte glans. Het soortelijk gewicht van beryl is 2,63-2,80 en het heeft hexagonale kristalstructuur. De chemische samenstelling van dit aluminium-berylliumsilicaat is: Al2Be3Si6O18.

Het mineraal is beryl genoemd door Plinius naar het Griekse woord berullos (= "edelsteen met zeegroene kleur").

Beryl komt voor in in pegmatieten en in hydrothermaal-pneumatolitische en metamorfe gesteenten en is vrij zeldzaam. Het wordt onder andere gevonden in de VS (South Dakota, Connecticut), Brazilië, Duitsland en Australië.

Beryl wordt naar kleur en chemische samenstelling onderscheiden in een aantal variëteiten:

Bertrandiet

Het mineraal bertrandiet is een berylliumhoudend sorosilicaat met de chemische formule Be4Si2O7(OH)2.

Bertrandiet is een kleurloos tot lichtgeel orthorhombisch mineraal met een hardheid op de schaal van Mohs van 6-7.

Het werd voor het eerst ontdekt nabij Nantes (Frankrijk) in 1883 en werd genoemd naar de Franse mineraloog Leon Bertrand.

Het wordt vaak teruggevonden in berylliumrijke pegmatieten. Bertrandiet komt vaak voor als een pseudomorfe vervanging van beryl. Dit mineraal is net zoals beryl een berylliumerts.

Categorieën: Mineraal | Sorosilicaat | Verbinding van beryllium