Epsomiet

Het mineraal epsomiet is een gehydrateerd magnesium-sulfaat met de chemische formule Mg(SO4)·7(H2O).

Het doorzichtig tot doorschijnende kleurloze, wit tot groenwitte epsomiet heeft een witte streepkleur, een glasglans en de splijting is perfect volgens kristalvlak [010] en duidelijk volgens [101]. De gemiddelde dichtheid is 1,67 en de hardheid is 2 tot 2,5. Het kristalstelsel is orthorhombisch en het mineraal is niet radioactief.

Het mineraal epsomiet is genoemd naar de plaats waar het veel gevonden werd, Epsom, Surrey, Engeland.

Epsomiet is een typisch mineraal in evaporieten, maar komt ook voor als afzetting op grotwanden en in vulkanisch actieve gebieden. De typelocatie is Kruger Mountain, Oregon, VS.

Categorieën: Mineraal | Sulfaat | Verbinding van magnesium

Hydraat

Een hydraat is een stof waarin water in sterke binding opgenomen is. Zo zijn er zouthydraten, maar ook hydraten van methaan, en 'legeringen' tussen ijs of zeer koud water (rond het vriespunt) en gassen (gashydraten). Methaanhydraten kunnen spontaan gevormd worden als aardgas met water onder hoge druk bij niet al te hoge temperaturen opgeslagen of getransporteerd wordt. Deze combinatie van materialen komt bijvoorbeeld voor in de transportleidingen van offshore productieplatforms naar de kust. Omdat methaanhydraat een vaste stof is, kan het deze transportleidingen verstoppen. Om hydraatvorming tegen te gaan wordt bij vervoer van ongereinigd aardgas altijd een middel toegevoegd dat het water bindt. Glycol is een veel gebruikt middel, methanol wordt gebruikt als er al hydraatvorming opgetreden is. Bij het ontvangstpunt wordt het water uit het glycol gekookt en het zuivere glycol teruggestuurd voor hergebruik.

Het vermoeden bestaat dat zich op de bodem van de oceanen hydraatafzettingen bevinden, dit is echter nog niet aangetoond. Het spontaan uitéénvallen van zo'n afzetting in water en gas zou dan een verklaring kunnen zijn voor anderszins onverklaarbare schipbreuken zoals in de Bermuda driehoek voorkomen.

Categorie: Chemische stof

Sulfaat

Sulfaten is de verzamelnaam voor chemische verbindingen met sulfaat-groepen, SO4. Sulfaten komen voor in mineralen zoals aluin en calciumsulfaat (gips). Sulfaat is een groep van ongeveer 300 mineralen, waarin metallische elementen een binding vormen met sulfaat, bijvoorbeeld anhydriet. Sulfaat is een fundamentele structuureenheid doordat zwavel een sterke binding vormt met zuurstof.

Categorie: Sulfaat

Orthorhombisch

Veel vaste stoffen hebben een kristallijne structuur. Dat wil zeggen dat zij bestaan uit een regelmatige opstapeling van een structuureenheid (moleculen, ionen, atomen) die als bouwsteen van de regelmatige stapeling gezien kan worden. De structuureenheden vormen een driedimensionaal rooster. In de kristallografie worden de gestapelde structuureenheden eenheidscellen genoemd.

De regelmatige stapeling wordt translatiesymmetrie genoemd. Naast de translatiesymmetrie bestaat er ook nog interne symmetrie binnen de eenheden. Het geheel van alle symmetrie heet kristalstructuursymmetrie (zie hierna).

De symmetrie heeft onder meer als gevolg dat de gehele structuur van het kristal kan worden beschreven als de inhoud van één eenheidscel of zelfs een gedeelte daarvan, soms aangevuld met een beschrijving van de (zeer kleine) verschillen tussen eenheidscellen.

Een van de technieken die kan worden gebruikt om kristalstructuren te bepalen is de Röntgendiffractie. Dit is tot nog toe (2003) de nauwkeurigste techniek om de structuur van moleculen te onderzoeken. Kristalstructuren van meer dan 250.000 organische verbindingen zijn reeds bepaald en opgeslagen in de Cambridge Structural Database.

Naast kristallijne vaste stoffen bestaan er glasstructuren en amorfe structuren.

Radioactiviteit

Radioactiviteit, ook wel activiteit genoemd, is een natuurkundig fenomeen: bepaalde isotopen zijn instabiel en veranderen (desintegreren) spontaan in een andere atoomsoort. Dit noemt men radioactief verval.

Bij dit proces zenden ze straling uit. Na de desintegratie is de atoomkern veranderd van samenstelling, met name in de aantallen protonen en neutronen. Zo ontstaat een atoom van een andere atoomsoort, hetzij een andere isotoop van hetzelfde element, hetzij een ander element.

In sommige situaties is het desintegratieproduct, ook wel het dochternuclide genoemd, zelf ook weer instabiel. Het proces gaat door totdat de ontstane atoomkern in een stabiele vorm is geraakt. Men spreekt dan van een vervalketen.

Aan de ontdekking van en het onderzoek van radioactiviteit hebben veel mensen hun naam verbonden. Enkele van de voornaamste zijn:

Radioactiviteit wordt uitgedrukt in becquerel (Bq). Als er van een stof 1 atoom per seconde vervalt (desintegreert) is die stof een radioactieve bron (stralingsbron) met een sterkte van 1 becquerel.

Surrey

Surrey is een graafschap in de Engelse regio South East England en telt 1.059.015 inwoners. De oppervlakte bedraagt 1662,5 km².

De hoofdplaats is Kingston-upon-Thames (dat nu echter tot Greater London behoort, waardoor er plannen zijn het bestuurlijke centrum te verplaatsen naar Woking).

Surrey bestaat uit vruchtbaar heuvelland met in het noorden krijtheuvels (de North Downs met als hoogste punt Box Hill, 182 m) en in het zuiden zandsteenheuvels (hoogste punt Leith Hill, 320 m).

De landbouw, tuinbouw en veeteelt zijn vooral gericht op de afzet in Londen. Surrey is een belangrijk overloopgebied voor Londen en er zijn vele forenzenplaatsen ontstaan. Ook heeft het een functie als recreatiegebied voor Londen en dient het als groenstrook voor de agglomeratie.

Categorieën: Graafschap in Engeland | Surrey

Evaporiet

Een evaporiet is een gesteente dat is ontstaan door indamping. Als de verzadiging van mineralen en zouten die opgelost zijn in (zee)water te hoog wordt, slaan deze neer en vormen een indampingslaag. Naarmate er meer verzadiging en toch verse aanvoer van water plaatsvindt, wordt het pakket evaporieten steeds dikker.

Bekende voorbeelden van evaporieten zoals bekend uit de geologie zijn

Evaporiet werkt als een afsluitend gesteente (seal) in olie- en gasproductie. Door de vaak dikke impermeabele pakketen worden olie en gas "gevangen" gehouden in reservoirs.

Categorie: Gesteente

Vulkaan

Een vulkaan (ook vuurspuwende berg geheten) is een geologische structuur, veelal in de vorm van een (kegelvormige) berg, waardoor magma uit de mantel het oppervlak van een planeet kan bereiken. Wanneer dit magma onder hoge druk en met hoge temperatuur de oppervlakte bereikt, wordt dat een eruptie genoemd.

Op aarde worden vulkanen vooral aangetroffen in gebieden waar continentale platen aan elkaar grenzen. Een uitzondering hierop vormen hotspots. Dit zijn gebieden waar heet materiaal uit de mantel door de korst heen naar boven komt. Ook op andere steenachtige planeten en manen binnen ons zonnestelsel komen vulkanen voor. Zo zijn op de planeten Venus en Mars en de manen Io (Jupiter) en Triton (Neptunus) vele vulkanen waargenomen. Van de laatste twee wordt vermoed dat ze vloeibare stikstof of methaan uitstoten; het vulkanisme waarbij dit optreedt wordt cryovulkanisme genoemd. De wetenschap waarbij vulkanen en aan vulkanisme gerelateerde verschijnselen worden bestudeerd heet vulkanologie.

Vulkanische vlakten, en ook geisers, warmwaterbronnen en kokende modderbronnen zijn tevens belangrijke vulkanische vormen die in de buurt van vulkanen kunnen worden aangetroffen, maar omdat ze geen uitgesproken reliëf kennen zijn het geen vulkanen. Ze ontstaan doordat de aardkorst in de buurt van vulkanen dunner is dan op andere plaatsen.

Een veelgebruikte classificatie voor vulkanen is gebaseerd op de samenstelling van het gesteente dat gevormd wordt.

Bij een andere classificatiemethode wordt naar de vorm van de vulkaan gekeken.

Oregon

State of Oregon

Vlag van Oregon

Oregon is een van de staten van de Verenigde Staten. De standaardafkorting voor de "Beaver State", zoals de bijnaam luidt, is OR. De hoofdstad is Salem.

De huidige staat Oregon maakte oorspronkelijk deel uit van een veel groter gebied onder gedeeld Brits-Amerikaans bestuur, het Oregon Country. Vanaf 1846 werd de regio opgesplitst aan de 49e breedtegraad, waarna het Amerikaanse Oregonterritorium ontstond. Op 14 februari 1859 werd Oregon formeel, als 33ste, een staat van de Verenigde Staten.

De staat Oregon beslaat 255.026 km², waarvan 248.849 km² land is. De staat behoort tot de Pacific tijdzone, afgezien van een klein gedeelte in het oosten dat in de Mountain-tijdzone ligt.

Gips

Gips (Vlaams: plaaster) (genoemd naar het Griekse μαγειρεύω, "koken") is de verbinding van calcium en sulfaat in de vorm van calciumsulfaat (CaSO4).

Gips is eigenlijk één van de drie verschijningsvormen van de stof calciumsulfaat (CaSO4):

Bij het verhitten van het gips boven 150°C hydrateert het mineraal gedeeltelijk (een verlies van water uit zijn chemische structuur) en wordt het halfhydraat gevormd:

CaSO4·2H2O + energie (warmte)→ CaSO4·½H2O + 1½H2O (stoom)

Wordt het halfhydraat verder verwarmd (180°C), ontstaat het anhydraat.