Dozyiet

Het mineraal dozyiet is een magnesium-aluminium-silicaat met de chemische formule Mg7Al4Si4O15(OH)12. Het fylosilicaat behoort tot de serpentijn-groep.

Het doorschijnend kleurloze, lichtpaarse of lichtgroene dozyiet heeft een parelglans, een witte streepkleur en de splijting is perfect volgens het kristalvlak [001]. De gemiddelde dichtheid is 2,66 en de hardheid is 2,5. Het kristalstelsel is monoklien en het mineraal is niet radioactief.

Het mineraal dozyiet is genoemd naar de Nederlandse geoloog Jean Jacques Dozy (1909 - 2004), vanwege het vele werk dat hij heeft verzet op de Ertsberg waar het mineraal voor het eerst gevonden werd.

Dozyiet werd gevonden in een verweerde skarn in de buurt van goud-koper-zilver erts-afzettingen. De typelocatie is de Ertsberg in het Carstensz-gebergte, Irian Jaya, toenmalig Nederlands-Indië.

Categorieën: Mineraal | Fylosilicaat | Verbinding van magnesium | Verbinding van aluminium

Jean Jacques Dozy

Jean Jacques Dozy (1909 – Den Haag, 1 november 2004) was een Nederlandse geoloog.

Hij studeerde begin jaren 30 in Leiden, was daar een van de oprichters van de Leidse Geologische Vereniging, een vereniging voor studenten geologie. Ook was hij een actief alpinist. Hij was in 1936 lid van de Carstensz-expeditie naar Nieuw-Guinea en ontdekte daarbij de Ertsberg. Hij werkte voor Shell, en werd in 1969 hoogleraar geologie aan de universiteit van Delft.

Het mineraal dozyiet is naar hem vernoemd.

Categorie: Nederlands geoloog

Ertsberg

De Ertsberg is een 3600 meter hoge berg op het eiland Nieuw-Guinea en wel in het westelijke aan Indonesië toebehorende deel genaamd Papoea. De berg werd ontdekt door Jean Jacques Dozy tijdens de Carstensz-expeditie en is bijzonder rijk aan gouderts.

In 1973 werd door het Amerikaanse mijnbouwbedrijf Freeport begonnen met het delven het erts. In 1988 was de berg bijna in zijn geheel afgegraven. Hierna begon Freeport met het afgraven van de nabij gelegen Grasberg.

Categorieën: Beginnetje landen & volken | Berg in Indonesië

Goud

Goud is een scheikundig element met symbool Au (Latijn: Aurum) en atoomnummer 79. Het is een geel metalliek overgangsmetaal.

Goud wordt al lange tijd als waardevol metaal gezien. In Egyptische hiërogliefen van de 26e eeuw v. Chr. wordt al melding gemaakt van goud als betaalmiddel. Tot ongeveer halverwege de 20e eeuw werd goud nog veelvuldig gebruikt voor munten. Later werd het vervangen door papiergeld.

In de oudheid was goud niet alleen bekend als waardevol, maar ging er ook magie van uit en stond het symbool voor zuiverheid. Alchemisten zijn lange tijd op zoek geweest naar de steen der wijzen, om andere materialen te transformeren in goud. Zij zijn daar echter nooit in geslaagd en met huidige inzichten in de opbouw van atomen is dat goed te verklaren.

In de 19e eeuw zijn er vooral in de Verenigde Staten en Australië veel goudbronnen ontdekt, hetgeen de befaamde goldrushes tot gevolg had.

Het symbool van goud Au is de afkorting van het Latijnse aurum. De naam goud is een verbastering van de term jval uit het sanskriet.

Koper (element)

Koper is een scheikundig element met symbool Cu en atoomnummer 29. Het is een rood/geel overgangsmetaal.

Opgravingen in het noorden van wat tegenwoordig bekend is als Irak, hebben aangetoond dat koper al werd gebruikt rond 8700 v. Chr. Andere opgravingen wijzen uit dat men in 5000 v. Chr. koper al smolt en isoleerde uit koperhoudende mineralen zoals malachiet en azuriet.

Van de Sumeriërs en Egyptenaren is bekend dat zij rond 3000 v. Chr. koper smolten en gebruikten om brons te maken. Ook in China was het gebruik van koper bekend en zijn er zeer hoogwaardige bronzen voorwerpen uit 1200 v. Chr. gevonden. De in 1991 in de Oostenrijks/Italiaanse Alpen gevonden mummie Ötzi, die vermoedelijk omstreeks 3300 v. Chr. is gestorven, droeg gereedschap dat uit 99,7% zuiver koper bestond.

In de mythologie en alchemie werd koper vaak geassocieerd met de godheid Aphrodite vanwege de mooie glans. Om die reden werd koper vroeger onder andere gebruikt voor spiegels. De naam koper is vermoedelijk een verbastering van Cyprus.

Cyprus in de griekse term.

Zilver

Zilver is een scheikundig element met symbool Ag en atoomnummer 47. Het is een zilverkleurig overgangsmetaal.

Zilver wordt al sinds het begin van onze jaartelling gebruikt voor versiersels en betaalmiddelen. Uit opgravingen blijkt dat al 4000-3500 v. Chr. zilver werd gescheiden van lood op eilanden in de Egeïsche Zee en Anatolië.

Vaak werd zilver geassocieërd met de maan, de zee en verschillende goden. In de alchemie werd voor zilver het symbool van een halve maan gebruikt en alchemisten noemden het Luna. Van het metaal kwik werd gedacht dat het een soort zilver was. In sommige talen blijkt dat nog uit de naam die kwik heeft zoals quicksilver in het Engels of kwikzilver (= levend zilver) in wat ouder Nederlands. Veel later bleek het om twee volstrekt verschillende elementen te gaan.

De naam zilver is afkomstig van het Angelsaksische seolfor siolfur. In het Latijn heet zilver argentum, waar zilver het symbool Ag aan dankt.

Tegenwoordig wordt zilver vooral als zilverhalogeniden in de fotografie gebruikt. Andere toepassingen van zilver zijn:

Carstensz-expeditie

De Carstensz-expeditie werd in 1936 ondernomen door Anton Colijn, Jean Jacques Dozy en Frits Wissel. Ze vertrokken op 29 oktober 1936 vanuit Aika en keerden op 24 december terug. Het doel van de expeditie werd bereikt: het beklimmen van de hoogste top van het Carstenzgebergte.

Dozy was de geoloog van de expeditie en hij ontdekte Ertsberg: de grootste goudafzetting ter wereld. Door de onherbergzaamheid van het gebied duurde het nog jaren voordat begonnen werd met het delven van het goud.

Beeldverslag Carstensz-expeditie 1936

Categorieën: 1936 | Geologie

Irian Jaya

Irian Jaya is de naam van de Indonesische provincie Papua in de periode tussen 1966 en 2000. De naam wordt nog steeds gebruikt als aanduiding voor de provincie, maar is vrijwel volledig vervangen door de moderne naam Papua, die onder het bewind van de Indonesische president Abdurrahman Wahid aan de provincie is gegeven.

Het woord Irian is afkomstig uit de taal van het eiland Biak en wordt ook wel geschreven als Irrian. De betekenis van het woord is oprijzend, en doelt op het in de verte oprijzende land gezien vanuit het perspectief van het eiland Biak. Bedoeld wordt dan het grote, broeierig warme land van Nieuw-Guinea. In 1945-1946 is door een aantal inwoners van Biak voorgesteld het woord Irian te gebruiken als aanduiding voor het gebied van Nederlands Nieuw-Guinea als tegenhanger van deze als koloniaal gevoelde naam voor het gebied. Het woord Papoea als naam voor het gebied werd toen als denigrerend beschouwd. Een inwoner van Nederlands Nieuw-Guinea zou dan een Irianees zijn. De woorden Irian en Irianees zouden kunnen fungeren als aanduiding van een gezamenlijke identiteit van de volken van Nederlands Nieuw-Guinea, die van oorsprong geen samenhangende relatie met elkaar hadden en vaak zich van elkaars bestaan niet bewust waren.

De naam Irian kwam officieel in zwang na de overdracht van het bestuur aan Indonesië in 1963. De Indonesiërs gaven het gebied de naam Irian Barat of West-Irian. President Suharto doopte de naam later om tot Irian Jaya of Glorieus Irian, een naam die tot 2000 in stand zou blijven.

De naam Irian raakte bij de plaatselijke bevolking in discrediet toen men er achter kwam dat het woord in het Arabisch de betekenis heeft van naakte mens. Irian Jaya zou dan vertaald kunnen worden als overwinning op de naakte mensen, een voor de Papoea-bevolking van het gebied beledigende naam, die bovendien het gevoel van onderdrukking door het Indonesische regime versterkte. President Wahid stelde daarom voor de naam van het gebied te veranderen in Papua.

Desondanks is wordt de naam Irian Jaya nog steeds gebruikt, met name door nationalistische Indonesiërs en voormannen van het Indonesische leger.

Dozyiet

Het mineraal dozyiet is een magnesium-aluminium-silicaat met de chemische formule Mg7Al4Si4O15(OH)12. Het fylosilicaat behoort tot de serpentijn-groep.

Het doorschijnend kleurloze, lichtpaarse of lichtgroene dozyiet heeft een parelglans, een witte streepkleur en de splijting is perfect volgens het kristalvlak [001]. De gemiddelde dichtheid is 2,66 en de hardheid is 2,5. Het kristalstelsel is monoklien en het mineraal is niet radioactief.

Het mineraal dozyiet is genoemd naar de Nederlandse geoloog Jean Jacques Dozy (1909 - 2004), vanwege het vele werk dat hij heeft verzet op de Ertsberg waar het mineraal voor het eerst gevonden werd.

Dozyiet werd gevonden in een verweerde skarn in de buurt van goud-koper-zilver erts-afzettingen. De typelocatie is de Ertsberg in het Carstensz-gebergte, Irian Jaya, toenmalig Nederlands-Indië.

Categorieën: Mineraal | Fylosilicaat | Verbinding van magnesium | Verbinding van aluminium