Citrien

Citrien of citroenkwarts is de citroengele doorschijnende variant van het mineraal kwarts (SiO2).

Net zoals de andere variëteiten van kwarts, is het doorschijnende citrien een nesosilicaat. De gele kleur wordt veroorzaakt door sporenelementen waarbij vooral tweewaardig en driewaardig ijzer een rol spelen. Het kristalstelsel van citrien is trigonaal en de hardheid is 7.

De naam citrien is afgeleid van citrus (vanwege de gele kleur). De kwartsvariëteit werd, afhankelijk van de kleur, in het verleden ook wel Madeira-topaas, gouden topaas of topaas van Bahía genoemd, geheel onterecht omdat topaas een volkomen ander mineraal is. Waarschijnlijk gebeurde dit om een hogere kostbaarheid te suggereren.

De belangrijkste vindplaatsen van citrien zijn Brazilië, Madagaskar en de voormalige Sovjet-Unie. Vaak wordt Amethist gebrand en als Citrien verkocht. Dit kun je herkennen aan bruine tot zwarte punten. Citrien is waardevoller dan Amethist.

Veel citrien die in de handel is, is niet op natuurlijke wijze in de aardbodem ontstaan. Men heeft ontdekt dat de gele kleur ook ontstaat door verhitting van amethist en rookkwarts. Door deze varianten te verhitten tot circa 200 °C verdwijnen de grijze en paarse kleuren en ontstaat een gele kleur. Daardoor is citrien, ondanks de zeldzaamheid niet zo'n waardevolle edelsteen. Citrien wordt voor edelstenen meestal in facetten of als cabochon geslepen.

Citrus

Citrusvruchten zijn vruchten van bomen of struiken van het plantengeslacht Citrus. Het geslacht Citrus is reeds duizenden jaren in cultuur. De teelt ervan wordt reeds vermeld in Chinese kronieken van 2200 jaar voor onze jaartelling. Als gevolg van deze eeuwenlange cultivatie zijn er vandaag dan ook duizenden rassen cultivars.

De vrucht bestaat uit een aantal lagen. De buitenste schil bevat zeer veel olieklieren waarin ontvlambare etherische oliën opgeslagen zitten. De middelste vruchtlaag is wit en vezelig. De binnenste vruchtlaag is het eetbare gedeelte. Hier worden sapzakjes gevormd die veel suikers, organische zuren en vitamine C bevatten.

Er bestaan vele kruisingen en variëteiten. De meeste citrusvruchten zijn erg sappig en bevatten bovendien veel vitamine C. De bomen groeien alleen in warmere landen, zoals Spanje, Griekenland, Italië en Israël. De bomen groeien grofweg ongeveer tussen 40 graden aan beide zijden van de evenaar. In Nederland wordt citrus ook wel geteeld als kuipplant.

Citrusvruchten worden direct gegeten, maar ook veel als smaakmaker gebruikt.

Citrusvruchten zijn:Voor de Latijnse namen is de indeling van Swingle en Reece uit 1967 gebruikt met tussen haakjes de indeling van Tanaka uit 1961.

Madeira

Vlag van Madeira

Madeira is een eiland in de Atlantische Oceaan, ongeveer 700 kilometer ten westen van Afrika en 1000 kilometer ten zuidwesten van de Portugese kust. Samen met Porto Santo) en de zuidelijker gelegen Ilhas Desertas en de Ilhas Selvagens vormt Madeira een autonome regio van Portugal. De Azoren hebben binnen Portugal dezelfde status. De grootste stad op Madeira en tevens de hoofdstad van de autonome regio is Funchal.

Madeira kent een zeer mild klimaat (temperatuur ligt vrijwel altijd tussen de 16 en 22°C.) en is door de mooie natuur, de vele bossen en bergen populair bij wandelaars en natuurgenieters. Omdat de kust voornamelijk uit steile rotswanden bestaat en zandstrand vrijwel niet aanwezig is, gaat Madeira niet gebukt onder massatoerisme. De eilanden hebben een vulkanische oorsprong. De hoogste berg is de Pico Ruivo (1862 m).

De bekendste specialiteit van Madeira is de versterkte wijn die ernaar genoemd is. Behalve door deze madera is het eiland ook bekend om de espada; een lange zwarte vis die op veel verschillende manieren bereid wordt.

De vele exotische bloemen die er in het wild groeien kenmerken het eiland zodanig dat Madeira ook wel het bloemeneiland wordt genoemd. Naast de Canarische eilanden is Madeira de enige plek op de wereld waar de kanarie in het wild voorkomt.

Topaas

Het mineraal topaas is een hydroxy- en fluor-houdend aluminium-nesosilicaat, dat als edelsteen wordt gebruikt. Het is over het algemeen kleurloos of heeft een lichtgele glans; lichtblauw en bleekgroen komen ook voor, maar natuurlijk rode stenen zijn ongewoon. Sommige natuurlijk gele stenen verliezen bij verwarming hun gele kleur en worden permanent roze.

Topaaskristallen zijn doorzichtig en het mineraal heeft een glasglans. Hij vertoont splijting, maar het is niettemin hard en duurzaam. De kristallen van topaas komen voor in hoogst felsische stollingsgesteenten als graniet en rhyoliet en ook in gneis en schisten. De belangrijke vindplaatsen van topaas zijn Rusland (Siberië), Brazilië, Australië, Mexico en de Verenigde Staten. De naam topaas wordt ook wel gebruikt voor verschillende andere gele kristallen, bijvoorbeeld voor citrien (citroengeel kwarts). Dit is echter niet correct.

Categorieën: Mineraal | Nesosilicaat | Verbinding van aluminium | Verbinding van fluor

Facet

Een facet is een platgeslepen oppervlak van een metaal of gesteente. Doorgaans wordt het woord geassocieerd met de platgeslepen vlakken van een edelsteen. Een edelsteen wordt zo geslepen, dat er een optimale breking en weerkaatsing van het licht optreedt. Omdat deze optische lichteffecten afhankelijk zijn van de brekingsindex van het betreffende materiaal, hebben verschillende soorten edelstenen eigen optimale slijphoeken.

Diamant wordt in facetten geslepen door verstellers en slijpers.

In tegenstelling tot het bovengenoemde voorbeeld van een facet, bestaan er ook situaties waarbij facetten ongewenst zijn. Tijdens het gladschuren van een metalen preparaat ten behoeve van materiaalkundig onderzoek kunnen er facetten in het preparaat ontstaan. De kans op facetten wordt groter naarmate het metaal zachter is. Het ontstaan van facetten dient voorkomen te worden, omdat er altijd een egaal vlak oppervlakte voor het uiteindelijke onderzoek gewenst is.

Het woord facet wordt vaak als beeldspraak gebruikt. De zin "de zaak heeft vele facetten" kan worden gelezen als "aan de zaak zitten vele kanten".

Categorie: Edelsteen