Radiobariet

Het mineraal radiobariet is een barium-radium-sulfaat met de chemische formule (Ba,Ra)SO4.

Het wit tot geelwitte radiobariet heeft een glasglans en een witte streepkleur. Het kristalstelsel is orthorhombisch en de splijting is perfect volgens de kristalvlakken [010] en [210] en imperfect volgens [010]. De gemiddelde dichtheid is 4,42 en de hardheid is 3 tot 3,5. Radiobariet is het meest radioactieve mineraal dat bekend is. Het heeft een API gamma ray waarde van 1.351.539.387,93, en het is zeer gevaarlijk.

De naam van het mineraal radiobariet is afgeleid van de samenstelling (radium en barium) en het Griekse woord baryos dat "zwaar" betekent.

Radiobariet is een zeer radioactief secundair mineraal dat gevormd wordt in de geoxideerde zone van uraniumhoudend gesteente. De typelocatie is de Section 23 mijn, Grants, New Mexico, Verenigde Staten.

Categorieën: Mineraal | Sulfaat | Verbinding van barium | Verbinding van radium

Barium

Barium is een scheikundig element met symbool Ba en atoomnummer 56. Het is een zilverwit aardalkalimetaal.

Omstreeks 1500 werden bariumsulfaat bevattende stenen magische krachten toegekend, omdat ze een lichte gloed afgaven na te zijn verhit in aanwezigheid van houtskool. Zelfs na enkele jaren bleven de stenen in het donker nog nagloeien. Tegenwoordig is dat proces bekend als fluorescentie.

Barium is voor het eerst geïdentificeerd in 1774 door Carl Wilhelm Scheele en in 1808 voor het eerst geïsoleerd door Humphry Davy door gesmolten bariumoxide te elektrolyseren.

De naam barium is afgeleid van het Griekse barys dat zwaar betekent.

De belangrijkse toepassingen van barium zijn bougies, als gasvanger in vacuumbuizen en fluorescente lampen. Daarnaast wordt barium op kleinere schaal gebruikt in:

Radium

Radium is een scheikundig element met symbool Ra en atoomnummer 88. Het is een wit/zilverkleurig aardalkalimetaal.

Radium is in 1898 ontdekt door Marie Curie tijdens het onderzoeken van het mineraal uraniniet toen, na het verwijderen van uranium uit het mineraal, het residu nog steeds radioactief bleek te zijn. In 1902 is radium met behulp van elektrolyse van radiumchloride voor het eerst geïsoleerd door Curie en Andre Debierne.

De naam radium is afgeleid van het Latijnse radius dat als straal kan worden opgevat.

Tot halverwege de 20e eeuw werd radium veel gebruikt in lichtgevende verf voor o.a. wijzers van horloges en klokken. Sinds hier krachtiger en veiliger alternatieven voor bekend werden, werd radium steeds vaker vervangen door kobalt-60 en cesium-137. Toepassingen waarvoor radium nog steeds wordt gebruikt zijn:

De (oude) eenheid voor radioactiviteit curie is gebaseerd op 226Ra.

Sulfaat

Sulfaten is de verzamelnaam voor chemische verbindingen met sulfaat-groepen, SO4. Sulfaten komen voor in mineralen zoals aluin en calciumsulfaat (gips). Sulfaat is een groep van ongeveer 300 mineralen, waarin metallische elementen een binding vormen met sulfaat, bijvoorbeeld anhydriet. Sulfaat is een fundamentele structuureenheid doordat zwavel een sterke binding vormt met zuurstof.

Categorie: Sulfaat

Uranium

Uranium of uraan is een scheikundig element met symbool U en atoomnummer 92. Het is een metalliek grijs actinide.

Uranium werd in 1789 ontdekt door de Duitse scheikundige Martin Heinrich Klaproth in het mineraal pekblende. Het element werd genoemd naar de planeet Uranus, die acht jaar eerder was ontdekt.

De zoektocht naar en ontginning van radioactieve ertsen begon in de Verenigde Staten aan het begin van de 20e eeuw. Er werden toen bronnen van radium gezocht, voor gebruik in lichtgevende verf voor wijzers in horloges en dergelijke. Radium werd gevonden in uraniumerts. In 1917 werd het belangrijkste uraniumisotoop, 235U, ontdekt door Auguste Piccard. Uranium werd voor de defensie-industrie van belang gedurende de Tweede Wereldoorlog. In 1943 werd in Colorado uranium gewonnen voor het Manhattanproject. Rond 1960 nam de behoefte aan militair uranium in de Verenigde Staten af door de nucleaire ontwapening. Tegelijkertijd kwam er meer behoefte aan uranium voor gebruik in kernreactoren.

Naast het genoemde gebruik van verrijkt uranium in kernwapens en kernreactoren wordt verarmd uranium gebruikt als contragewicht in vliegtuigen (zie Bijlmerramp), als afschermingsmateriaal van ioniserende straling en in munitie. In Nederland is het gebruik van munitie met verarmd uranium op de oefenterreinen Vliehors en Noordvaarder sinds 1993 niet meer toegestaan.

Na raffinage is uranium een zilverwit licht radioactief metaal dat iets zachter is dan staal. Het is buigzaam, vervormbaar en een beetje paramagnetisch en heeft een zeer hoge dichtheid; 65% dichter dan lood. Als fijn verdeeld poeder reageert uranium met koud water en bij aanwezigheid van zuurstof wordt het langzaamaan bedekt met een laagje uraniumoxide.