Verplanckiet

Het mineraal verplanckiet is een barium-mangaan-titanium-silicaat met de chemische formule Ba2(Mn2+,Ti,Fe2+)2Si2O6(O,OH,Cl,F)2·3(H2O). Het behoort tot de groep van de cyclosilicaten.

Het bruingele of bruinoranje verplanckiet heeft een lichtoranje streepkleur, een glasglans en een hexagonaal kristalstelsel. De gemiddelde dichtheid is 3,52 en de hardheid is 2,5 tot 3. De splijting is goed volgens kristalvlak [1120] en onduidelijk volgens [0001]. Verplanckiet is niet radioactief.

Het mineraal verplanckiet werd genoemd naar de Amerikaanse geoloog William E. Verplanck (1916-1963).

Het mineraal komt voor op het contactvlak van biotiet- en kwarts-houdende diorieten en gemetamorfoseerde sedimenten. De typelocatie is Big Creek, Fresno, Californië, VS.

Categorieën: Mineraal | Cyclosilicaat | Verbinding van barium | Verbinding van mangaan | Verbinding van titaan

Barium

Barium is een scheikundig element met symbool Ba en atoomnummer 56. Het is een zilverwit aardalkalimetaal.

Omstreeks 1500 werden bariumsulfaat bevattende stenen magische krachten toegekend, omdat ze een lichte gloed afgaven na te zijn verhit in aanwezigheid van houtskool. Zelfs na enkele jaren bleven de stenen in het donker nog nagloeien. Tegenwoordig is dat proces bekend als fluorescentie.

Barium is voor het eerst geïdentificeerd in 1774 door Carl Wilhelm Scheele en in 1808 voor het eerst geïsoleerd door Humphry Davy door gesmolten bariumoxide te elektrolyseren.

De naam barium is afgeleid van het Griekse barys dat zwaar betekent.

De belangrijkse toepassingen van barium zijn bougies, als gasvanger in vacuumbuizen en fluorescente lampen. Daarnaast wordt barium op kleinere schaal gebruikt in:

Mangaan

Mangaan is een scheikundig element met symbool Mn en atoomnummer 25. Het is een zilverkleurig overgangsmetaal.

Al sinds de prehistorie wordt mangaan gebruikt. 15.000 jaar voor het begin van onze jaartelling werd bruinsteen (mangaandioxide) al gebruikt als pigment in verf. De Egyptenaren en Romeinen pasten mangaan toe tijdens de productie van glas, zowel om kleuren toe te voegen, als om kleuren te verwijderen. De Spartanen maakten legeringen van mangaan en ijzer.

In de 17e eeuw produceerde de Duitse chemicus Johann Rudolph Glauber voor het eerst kaliumpermanganaat, een stof die veel toepassing vindt in chemische laboratoria. In het midden van de 18e eeuw werd mangaanoxide gebruikt voor chloorproductie.

De Zweedse chemicus Carl Wilhelm Scheele kwam tot de ontdekking dat mangaan een element is. Zijn collega Johann Gottlieb Gahn isoleerde zuiver mangaan in 1774 door mangaanoxide te reduceren met koolstof.

In het begin van de 19e eeuw gingen wetenschappers op zoek naar manieren waarop mangaan gebruikt kon worden in de productie van staal. In 1816 werd ontdekt dat de toevoeging van mangaan aan ijzer leidde tot een hardere staalvariant, zonder het breekbaar te maken.

Titanium

Titanium, of titaan, is een scheikundig element met symbool Ti en atoomnummer 22. Het is een grijs metallisch overgangsmetaal, het behoort met Zirconium (Zr), Hafnium (Hf) en Rutherfordium (Rf) tot de titaangroep.

In 1791 ontdekte Rev. William Gregor een nog onbekend element in het mineraal ilmeniet. In 1795 herontdekte Martin Heinrich Klaproth het element, ditmaal in rulieterts en noemde het titanium naar de titanen uit de Griekse mythologie. Omdat het metaal bij hoge temperaturen makkelijk reageert met zuurstof en koolstof, is het moeilijk om zuiver titanium te produceren. In 1922 lukte het A.E. van Arkel om zuiver metallisch titaan te bereiden (jodideproces).

Titanium wordt hoofdzakelijk (ongeveer 95%) gebruikt in de vorm van titaniumdioxide (TiO2); een intens wit pigment (titaanwit) in verf, papier en kunststoffen. Verf met titaniumdioxide reflecteert infrarood licht zeer goed, waardoor het veel wordt gebruikt in de astronomie.

Omdat het metaal sterk, licht en erg corrosiebestendig is, en bovendien bestand tegen extreme temperatuursschommelingen, worden titaniumlegeringen veel toegepast bij de constructie van vliegtuigen en raketten. Andere toepassingen van titanium zijn:

Verder wordt titanium soms gebruikt als constructiemateriaal om zeewater via destillatie om te zetten in drinkwater.

Silicaat

Nesosilicaat -- Inosilicaat -- Sorosilicaat -- Cyclosilicaat -- Tectosilicaat -- Fylosilicaat

Categorie: Silicaat

Dioriet

Het stollingsgesteente dioriet is een redelijk mafisch diepte- en ganggesteente met tussen de 52 en 63% silica.

Dioriet is het mafischere equivalent van granodioriet en het diepte- en ganggesteente-equivalent van het uitvloeiingsgesteente andesiet.

De mineralen met een redelijke kristalgrootte die in dioriet voorkomen, zijn onder andere pyroxeen, amfibool, plagioklaas, muscoviet en biotiet.

Dioriet is een diepte- of ganggesteente dat ontsloten raakt bij tektonische opheffing bij orogenese. Het wordt gevormd in de kern en de magma-gangen van redelijk mafische vulkanen.

Categorie: Stollingsgesteente

Fresno

Fresno is een stad in de Amerikaanse staat Californië en telt 427.652 inwoners. Het is hiermee de 37e stad in de Verenigde Staten (2000). De oppervlakte bedraagt 270,3 km², waarmee het de 65e stad is.

Van de bevolking is 9,3 % ouder dan 65 jaar en bestaat voor 23,3 % uit eenpersoonshuishoudens. De werkloosheid bedraagt 12,9 % (cijfers volkstelling 2000).

Ongeveer 39,9 % van de bevolking van Fresno bestaat uit hispanics en latino's, 8,4 % is van Afrikaanse oorsprong en 11,2 % van Aziatische oorsprong.

Het aantal inwoners steeg van 355.444 in 1990 naar 427.652 in 2000.

In januari is de gemiddelde temperatuur 7,6 °C, in juli is dat 27,7 °C. Jaarlijks valt er gemiddeld 269,2 mm neerslag (gegevens op basis van de meetperiode 1961-1990).