Covelliet

Het mineraal covelliet of covellien is een koper-sulfide met de chemische formule CuS. Ook kan het wat ijzer bevatten.

Het opake indigoblauwe of donkerdere mineraal is hexagonaal met ribben: a=379,2pm, c=1634pm. (Ruimtegroep P63/mmc) De kristallen zijn plaatvormig, vanwege perfecte splijting langs het kristalvlak [0001]. De streepkleur is loodgrijs, glimmend.

De structuur van covellien is vrij ingewikkeld. Een derde van de koper en zwavel atomen vormen een vlakke laag met een grafiet (of juister: boornitride) structuur. Tweederde van de zwavel atomen vormen zwavelparen S2, zoals ook bekend uit de pyriet-structuur- die loodrecht op de vlakke laag staan met koper atomen daartussen. Covellien is een metallieke geleider. Elektronisch kan het het beste beschreven worden als Cu+3S-S22- met een gedelocaliseerd gat in de valentie band die voornamelijk zwavel p karakter heeft

Het mineraal is genoemd naar de Italiaanse mineraloog Nicollo Covelli (1790 - 1829).

Het mineraal komt wijdverbreid voor in kopersulfide afzettingen. Het is een veel voorkomende omzetting van chalcopyriet (CuFeS2).

Hexagonaal

Hexagonaal is de benaming voor een type tralie, of kristalstelsel, dat de hexagonale dichtste stapeling bezit. Het behoort tot één van de veertien Bravaistralies. Mineralen met een hexagonale structuur zijn onder meer cadmium en magnesium.

Wanneer een tralie zich herhaalt in dezelfde stand, in drie onafhankelijke richtingen (zodat er een heel groot rooster ontstaat van tralies naast elkaar), en er op ieder traliepunt een atoom of ion wordt ingevuld, noemt men het resultaat een hexagonaal kristalrooster. De atomen of ionen hebben zich dan op dezelfde manier gerangschikt zoals te zien is in het plaatje met het hexagonale rooster.

De structuur kent meerdere varianten:

Ten opzichte van een materiaal met een kubisch rooster (zoals k.v.g. en k.r.g.) heeft een materiaal met een hexagonaal kristalrooster minder glijvlakken. Om precies te zijn treedt de afschuiving alleen op aan de {001}-vlakken, in de <100>-richting. Door het geringe aantal mogelijkheden in afschuiving, is er in hexagonale roosters dan ook meer kans op de vorming van tweelingen.

In tegenstelling tot bij kubische roosters, geeft het rekenen met drie assen bij hexagonale roosters soms problemen. Om deze problemen te ondervangen kan een vierde as aan het coördinatenstelsel worden toegevoegd. In de praktijk wordt deze vierde as door kristallografen niet echt meer gebruikt sinds de komst van geschikte rekensoftware, maar binnen sommige andere vakgebieden komt het gebruik ervan nog voor. Het coördinatenstelsel kent een z-as en drie assen (a1, a2 en a3) in het grondvlak. Deze assen zijn ten opzichte van elkaar 120 graden gedraaid.

Picometer

Een picometer is een lengtemaat uit het SI systeem. De maat heeft de afkorting pm. Een picometer is gelijk aan 10-12 meter, ofwel 0,000000000001 meter. Atomen zijn zo'n 100-200 pm groot, een atoomkern is ongeveer een honderdste picometer in diameter.

Andere lengtematen: nanometer--picometer--femtometer

Categorie: Lengtemaat

Ruimtegroep

In de wiskunde en de kristallografie is een ruimtegroep een groep van symmetrie-operatoren die de ruimte vult. Ruimtegroepen bestaan uit een combinatie van translatiesymmetrie en rotatiesymmetrie.

Er zijn precies 230 verschillende 3-dimensionale ruimtegroepen. Zie voor een verdere uitleg van de symmetrie van ruimtegroepen het artikel kristalstructuur.

Er zijn precies 17 verschillende 2-dimensionale ruimtegroepen. Dit worden behangpatroongroepen genoemd.

Een patroon die slechts translaties in één dimensie (richting) bevat, heet een strookpatroon. Er zijn exact 7 strookpatroongroepen.

Een patroon zonder translatie (alleen rotatie en eventueel spiegeling) wordt een rozet genoemd

Mineralogie

De mineralogie of delfstofkunde is de tak binnen de aardwetenschappen die zich richt op de systematische studie van mineralen, hun voorkomen, ontstaan, metamorfose en rol in de geologie.

De International Mineralogical Association (IMA) is een organisatie waarvan de leden de mineralogen uit de verschillende landen vertegenwoordigen. Haar activiteiten omvatten het beheer van de namen van mineralen (via de Commissie van nieuwe mineralen en mineraalnamen) en het bijhouden van een database van mineralen.

In 2004 zijn er ongeveer 4000 soorten mineraal erkend door de IMA. Hiervan kunnen er ongeveer 150 als "overvloedig", nog eens 50 als "incidenteel", en de rest als "zeldzaam" tot "zeer zeldzaam" worden beschouwd.

Zie de lijst van mineralen voor meer informatie.

Categorie: Mineralogie

Chalcopyriet

Het mineraal chalcopyriet is een koper-ijzer-sulfide met de chemische formule CuFeS2.

De kleur van het mineraal is messinggeel, soms ook wat groenig. Vaak zijn als gevolg van oxidatie aan het oppervlak een grote verscheidenheid aan kleuren te zien en het heeft een slechte splijting. De streepkleur van het opake chalcopyriet is groenig zwart Het mineraal heeft een tetragonale kristalstructuur, met de ribben: a=52.5 nm, c=103.2nm. De structuur lijkt zeer veel op die van sfaleriet (zinkblende).

Het mineraal is genoemd naar het Griekse woord chalcos en pyriet ("koper"-pyriet), naar de kleuren die chalcopyriet vaak vertoont.

Chalcopyriet is een van de meest voorkomende sulfides, en is algemeen voorkomend in een grote hoeveelheid sulfidische ertsen. Het geld ook als een der belangrijkste koper-ertsmineralen.

Categorieën: Mineraal | Sulfide

Covellien

Het mineraal covelliet of covellien is een koper-sulfide met de chemische formule CuS. Ook kan het wat ijzer bevatten.

Het opake indigoblauwe of donkerdere mineraal is hexagonaal met ribben: a=379,2pm, c=1634pm. (Ruimtegroep P63/mmc) De kristallen zijn plaatvormig, vanwege perfecte splijting langs het kristalvlak [0001]. De streepkleur is loodgrijs, glimmend.

De structuur van covellien is vrij ingewikkeld. Een derde van de koper en zwavel atomen vormen een vlakke laag met een grafiet (of juister: boornitride) structuur. Tweederde van de zwavel atomen vormen zwavelparen S2, zoals ook bekend uit de pyriet-structuur- die loodrecht op de vlakke laag staan met koper atomen daartussen. Covellien is een metallieke geleider. Elektronisch kan het het beste beschreven worden als Cu+3S-S22- met een gedelocaliseerd gat in de valentie band die voornamelijk zwavel p karakter heeft

Het mineraal is genoemd naar de Italiaanse mineraloog Nicollo Covelli (1790 - 1829).

Het mineraal komt wijdverbreid voor in kopersulfide afzettingen. Het is een veel voorkomende omzetting van chalcopyriet (CuFeS2).