Gmeliniet

Het mineraal gmeliniet is een gehydrateerd natrium-calcium-kalium-aluminium-silicaat met de chemische formule (Na2,Ca,K2)Al2Si4O12·6(H2O). Het tectosilicaat behoort tot de zeolieten.

Het doorzichtig tot doorschijnend witte, roze of groenwitte gmeliniet heeft een glas- tot doffe glans, een witte streepkleur en de splijting is goed volgens het kristalvlak [1010] en delend volgens [0001]. Gmeliniet heeft een gemiddelde dichtheid van 2,09 en de hardheid is 4,5. Het kristalstelsel is hexagonaal en de radioactiviteit van het mineraal is nauwelijks meetbaar. Afhankelijk van de precieze samenstelling ligt de gamma ray waarde volgens het American Petroleum Institute tussen de 4,58 en 91,48.

Het mineraal gmeliniet is genoemd naar de Duitse mineraloog en scheikundige Christian Gottlob Gmelin (1792 - 1860).

Gmeliniet komt vooral voor als verweringsproduct van basalten. De typelocatie is de Montecchio Maggiore, Vicenza, Italië.

Categorieën: Mineraal | Tectosilicaat | Verbinding van natrium | Verbinding van calcium | Verbinding van kalium | Verbinding van aluminium

Basalt

Basalt is een mafisch vulkanisch stollingsgesteente dat gevormd wordt door de stolling van lava of magma. De stolling van het basalt vindt plaats aan het aardoppervlak en daarom is basalt een uitvloeiingsgesteente. Door de snelle afkoeling zijn geen grote kristallen gevormd. De meest voorkomende mineralen in basalt zijn amfibool, pyroxeen en olivijn. Ook andere mineralen, zoals magnetiet kunnen in basalt gevormd worden.

Basalt is meestal zwart van kleur en bestaat uit kleine kristallen. De intrusieve variant van basalt wordt gabbro genoemd. De krimp die optreedt bij de stolling van de basaltlava leidt tot typische zeshoekige structuren (basaltzuilen).

Basalt is een uitvloeiingsgesteente en ontstaat aan het oppervlak in gebieden met vulkanische activiteit. Het is typisch een product van laag visceuze snelstromende lava's zoals op Hawaii. Ook onder het (zee)wateroppervlak kunnen basaltuitvloeiingen plaatsvinden, zoals bij de mid-oceanische ruggen. Hier worden zogenaamde pillow basalts gevormd. Doordat het magma stolt en een temperatuur beneden het Curiepunt bereikt, wordt het magnetisch veld van de aarde op dat moment vastgelegd in het gesteente. Het magnetisch veld verandert voortdurend en langs de mid-oceanische ruggen ontstaat een patroon van opeenvolgende magnetische periodes, de zogenaamde magnetische polariteitszones. Dit wordt gebruikt bij paleogeografische reconstructies en datering van gesteentes.

Basalt wordt in Nederland veel toegepast als dijkbekleding, in kademuren en op golfbrekers en strandhoofden. Door de vorm zijn basaltzuilen als een puzzel in te passen en door onregelmatigheden langs de zuil ontstaat een sterk onderling verband. Het hoge soortelijk gewicht - orde 2,9 ton/m3 - en de hardheid van het materiaal maken het bij uitstek geschikt. De meeste basalt komt uit de Duitse Eifel. Basalt wordt voor waterkeringen tegenwoordig nauwelijks meer toegepast en veelal worden betonnen elementen die machinaal in pakketten worden gezet, toegepast. De reden voor de afgenomen toepassing van basalt is een schaarste aan steenzetters, ARBO-wetgeving waarin het maximaal te dragen gewicht beperkt wordt en de hoge kosten van de grondstof. Toepassing van basalt blijft daardoor beperkt tot historische stadscentra. Basalt wordt ook toegepast bij de vervaardiging van steenwol.

Categorie: Stollingsgesteente

Montecchio Maggiore

45°30′N.B. 11°25′O.L.

Montecchio Maggiore is een gemeente in de Italiaanse provincie Vicenza (regio Veneto) en telt 22.421 inwoners (31-12-2004). De oppervlakte bedraagt 30,7 km², de bevolkingsdichtheid is 730 inwoners per km².

De volgende frazioni maken deel uit van de gemeente: Alte Ceccato, Bernuffi, Ghisa, Santissima Trinità, Sant'Urbano, Valdimolino.

Montecchio Maggiore telt ongeveer 8457 huishoudens. Het aantal inwoners steeg in de periode 1991-2001 met 6,6% volgens cijfers uit de tienjaarlijkse volkstellingen van ISTAT.

De geografische coördinaten van de gemeente zijn 45° 30' N.B. 11° 25' O.L.

Vicenza (provincie)

De provincie Vicenza is gelegen in de Noord-Italiaanse regio Veneto. Ze grenst in het noorden aan de provincie Trente, in het oosten aan de provincies Belluno, Treviso en Padua en tenslotte in het westen aan de provincie Verona

Het zuidelijke deel van de provincie ligt in de laagvlakte van de Po. De heuvels van de Monti Blerici (445 meter) zorgen er voor enig reliëf ten zuiden van de hoofdstad. Het centrale deel van de provincie is heuvelachtig, het noordelijke deel bergachtig. De belangrijkste bergen van de provincie zijn de Monte Grappa (1775 m.), Monte Ortigara (2105 m.) en Monte Pasubio (2235 m.). Op alle drie de bergen is in de Eerste Wereldoorlog zwaar gevochten. Een gebied apart is de hoogvlakte Altopiano dei Sette Comuni die een oppervlakte van 466,68 km² heeft.

De grens met de buurprovincie Trente was tot 1918 de grens met Oostenrijk. In de Eerste Wereldoorlog is daar zwaar gevochten door de Italiaanse en Oostenrijkse legers, met vele slachtoffers als gevolg. Op de Monte Pasubio zijn nog veel wegen, tunnels en bouwwerken uit deze tijd te vinden. De berg is in 1922 tot Zona Sacra verklaard; heilige zone. De top van de 1775 meter hoge Monte Grappa is met een weg vanuit Bassano del Grappa bereikbaar. Op de top staat een enorm monument voor de Italiaanse en Oostenrijkse gevallenen.

Vicenza is de stad van de architect Andrea Palladio een van de grondleggers van het classisisme. Enkele van de belangrijkste monumenten in het stadscentrum zijn door hem ontworpen zoals het Palazzo della Ragione met zijn koperen groene dak, de Loggia del Capitano en het oudste overdekte theater van Europa Teatro Olimpico. Een ouder opvallend rank bouwwerk; de 82 meter hoge toren Torre di Piazza. Ten noorden van de stad staat op een heuvel de villa La Rotonda, het beroemdste werk van Palladio.

In Bassano del Grappa ligt de beroemde brug Ponte Vecchio over de rivier de Brenta. De brug stamt oorspronkelijk uit de 13e eeuw, maar is in 1569 herbouwd naar ontwerp van Palladio. Het middeleeuwse centrum van de stad is goed bewaard gebleven. Zeven kilometer ten westen van Bassano ligt Marostica , het Piazza Castello is geplaveid als schaakbord, regelmatig worden er gekostumeerde schaakpartijen gespeeld. De plaats ligt tussen een hoger en lager gelegen kasteel in die omgeven zijn door een gekanteelde muur. Molvena een gehucht op enkele kilometers van Marostica, is de thuisbasis van het jeans- en vrijetijdskledingconcern Diesel.