Hausmanniet

Het mineraal hausmanniet is een mangaan-oxide met de chemische formule Mn3+3O4.

Het opake grijze of donkerbruine hausmanniet heeft een donkerroodbruine streepkleur, een submetallische glans en een perfecte splijting volgens het kristalvlak [001]. De gemiddelde dichtheid is 4,76 en de hardheid is 5,5. Het kristalstelsel is tetragonaal en het mineraal is niet radioactief.

Hausmanniet is genoemd naar de Duitse mineraloog J. F. L. Hausmann (1782 - 1859).

Hausmanniet is een veel voorkomend mineraal in hydrothermale aders. Het ontstaat ook by metamorfose van mangaanhoudend gesteente. De typelocaties zijn Ilmenau en Oehrenstock in het Duitse Thüringen. Het mineraal wordt ook gevonden in de Gloucester mijn in Postmasburg, Kaapprovincie, Zuid-Afrika, in Otavi, Namibië en in de Zweedse regio Värmland.

Categorieën: Mineraal | Oxide | Verbinding van mangaan

Mangaan

Mangaan is een scheikundig element met symbool Mn en atoomnummer 25. Het is een zilverkleurig overgangsmetaal.

Al sinds de prehistorie wordt mangaan gebruikt. 15.000 jaar voor het begin van onze jaartelling werd bruinsteen (mangaandioxide) al gebruikt als pigment in verf. De Egyptenaren en Romeinen pasten mangaan toe tijdens de productie van glas, zowel om kleuren toe te voegen, als om kleuren te verwijderen. De Spartanen maakten legeringen van mangaan en ijzer.

In de 17e eeuw produceerde de Duitse chemicus Johann Rudolph Glauber voor het eerst kaliumpermanganaat, een stof die veel toepassing vindt in chemische laboratoria. In het midden van de 18e eeuw werd mangaanoxide gebruikt voor chloorproductie.

De Zweedse chemicus Carl Wilhelm Scheele kwam tot de ontdekking dat mangaan een element is. Zijn collega Johann Gottlieb Gahn isoleerde zuiver mangaan in 1774 door mangaanoxide te reduceren met koolstof.

In het begin van de 19e eeuw gingen wetenschappers op zoek naar manieren waarop mangaan gebruikt kon worden in de productie van staal. In 1816 werd ontdekt dat de toevoeging van mangaan aan ijzer leidde tot een hardere staalvariant, zonder het breekbaar te maken.

Oxide

In de anorganische chemie is een oxide een verbinding tussen een ander element en zuurstof waarin zuurstof als oxidator optreedt en de oxidatietoestand -2 aanneemt.

Omdat de elektronegativiteit van zuurstof hoog is, is het enige element waar zuurstof door geoxideerd wordt fluor. Verbindingen tussen fluor en zuurstof zijn dus eerder zuurstoffluoriden dan fluoroxiden.

Met vrijwel alle andere elementen vormt zuurstof oxiden. Uitzonderingen zijn de lichtere edelgassen. Ook met goud vormt zuurstof maar moeizaam oxiden. (Zij zijn metastabiel.)

Een goed voorbeeld van oxide vorming is de verbranding van magnesium

Dit is een voorbeeld van een basisch oxide