Jordaniet

Het mineraal jordaniet is een lood-arseen-antimoon-sulfide met de chemische formule Pb14As4Sb2S23.

Het opake loodgrijze jordaniet heeft een zwarte streepkleur, een metallische glans en de splijting is duidelijk volgens kristalvlak [010]. De gemiddelde dichtheid is 5,95 en de hardheid is 3. Het kristalstelsel is monoklien en het mineraal is niet radioactief.

Het mineraal jordaniet is genoemd naar H. Jordan uit Saarbrucken.

Jordaniet is een mineraal dat voornamelijk voorkomt in gemetamorfoseerde lood-arseen afzettingen in dolomiet. De typelocatie is het Binnental, Valais, Zwitserland.

Categorieën: Mineraal | Sulfide | Verbinding van lood | Verbinding van arseen | Verbinding van antimoon

Arseen

Arsenicum of arseen is een scheikundig element met symbool As en atoomnummer 33. Het is een grijs metalloïde.

Vermoedelijk heeft Albertus Magnus in 1250 het element voor het eerst geïsoleerd. In 1649 beschreef Johann Schroeder twee manieren om arsenicum te isoleren.

De naam arsenicum komt van het Griekse arsenikon, dat te vertalen is als geel orpiment.

Tot in de 20e eeuw werd loodarsenaat als pesticide gebruikt in de fruitteelt. Wegens de schadelijke gevolgen hiervan voor de sproeiers is men later op andere middelen overgestapt. In de 19e eeuw werd koperarsenaat zelfs als kleurstof gebruikt in snoepjes. Tegenwoordige toepassingen van arsenicum zijn:

Verder wordt arseentrioxide in de hematologie gebruikt om sommige vormen van leukemie te bestrijden, wanneer patiënten immuun zijn (geworden) voor andere middelen.

Antimoon

Antimoon, ook antimonium of stibium geheten, is een scheikundig element met symbool Sb en atoomnummer 51. Het is een zilvergrijs metalloïde.

De eerste wetenschappelijke melding van antimoon werd gemaakt in 1450 door Tholden, maar reeds lange tijd daarvoor werden antimoonverbindingen voor uiteenlopende doeleinden gebruikt. Het in de natuur voorkomende antimoonsulfide - het mineraal stibiniet - werd gebruikt als medicijn en voor cosmetica.

Over de herkomst van de naam antimoon bestaat veel onduidelijkheid. Sommige bronnen melden dat de naam een samentrekking is van de Griekse woorden anti en monos, wat vertaald kan worden als niet alleen voorkomend. Volgens andere bronnen komt de naam van de Arabische uitdrukking Antos Ammon dat bloei van god Ammon betekent.

Antimoon wordt veel gebruik in de halfgeleiderindustrie bij de productie van dioden, infrarood detectors en Hall-effect apparatuur. In legeringen levert antimoon een grote bijdrage in de hardheid en sterkte van lood en tin. Daarvoor wordt antimoon veel gebruikt in lood-batterijen. Andere toepassingen zijn:

Antimoonverbindingen worden om de brandwerende eigenschappen ook gebruikt in kinderkleding, speelgoed en bekleding van autostoelen.

Sulfide

Een sulfide is een ion van zwavel in oxidatietoestand -2 (S-2). Een groep van ongeveer 600 mineralen,zoals antimoniet en galeniet waarin zwavel een binding vormt met metallische en metaalachtige elementen.De meeste sulfiden zijn ondoorzichtig,en duidelijk gekleurd en gestreept.

Categorieën: Zout | Verbinding van zwavel

Dolomiet

Dolomiet of bitterspaat is een mineraal en een gesteente; calcium-magnesium-carbonaat met de chemische formule CaMg(CO3)2. Het gesteente met dezelfde naam bestaat voor het grootste gedeelte uit het mineraal, het wordt ter onderscheiding ook wel dolosteen genoemd.

In zijn voorkomen lijkt dolomiet op calciet, maar het lost slecht tot niet op in zoutzuur. Het is niet precies bekend hoe het mineraal wordt gevormd, een mogelijkheid is dat het gebeurt in ondiep zeewater in (sub-)tropische gebieden, maar ook andere mechanismen zijn mogelijk. Hoewel het gesteente meestal niet door sedimentatie ontstaat, wordt het toch tot de sedimentaire gesteenten gerekend.

De naam dankt het mineraal aan de 18de eeuwse Franse geoloog Déodat de Dolomieu, die dit mineraal ontdekte in de bergketen die sindsdien naar hem de Dolomieten wordt genoemd.

Het mineraal ontstaat meestal secundair in kalksteen, waar door omzetting van puur calciumcarbonaat dolomiet ontstaat. Doordat Mg ionen plaatsen van Ca ionen in het kristalrooster innemen, ontstaan zowel op atomaire als op macroschaal gaten in het gesteente. Dit is typisch voor secundaire dolomiet.

Dolomiet wordt gebruikt als natuursteen, maar ook als grondstof voor cement, als bron voor magnesiumoxide en voor het vervaardigen van vuurvaste stenen.