Galeniet

Het mineraal galeniet of loodglans (ook wel galena) is een lood-sulfide met de chemische formule PbS.

De galenietkristallen zijn over het algemeen kubisch, maar soms octahedrisch. Het mineraal komt vaak voor samen met sphaleriet (zinkblende) en fluoriet (vloeispaat).

Afzettingen van galeniet worden aangetroffen in Duitsland, Frankrijk, Roemenië, Oostenrijk, België, Italië, Spanje, Schotland, Engeland, Australië en Mexico. In de Verenigde Staten komt het mineraal voor in Missouri, Illinois, Iowa, Kansas, Oklahoma, Colorado, Idaho, Utah, Montana, en Wisconsin. Galeniet wordt primair aangetroffen in hydrothermale aders en rond pegmatieten, alsook in aders in kalksteen en dolomiet samen met sfaleriet.

Galeniet was bij de Babyloniërs al bekend, en bij de Romeinen was het een begeerde stof zoals het gebruik in de aquaducten aantoont. De naam galena voor loodglans is van Romeinse oorsprong. In het oude Egypte werd het mineraal gebruikt in kralen.

Galeniet is een belangrijk looderts. Verder vindt het ook toepassing als zilvererts in de zilerindustrie door insluitingen van argentiet, waarbij lood een bijproduct is. Omwille van de speciale elektrische eigenschappen werd in de pionierstijd van de radio gebruikt voor het maken van elektrische componenten in radio's. Omwille van zijn donkergrijze kleur werd galeniet als pigment gebruikt. Zo werd gemalen galeniet als oogschaduw gebruikt in vele Arabische landen.

Salpeterzuur

R-zinnen: R8, R35S-zinnen: S1/2, S23, S26, S36, S45

Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaard omstandigheden gebruikt (298,15K of 25°C, 1 bar)

Salpeterzuur HNO3 is een sterk zuur dat veel technische toepassingen kent.

Men kan het zuur opgebouwd denken uit stikstofpentoxide N2O5 en water H2O. Het stikstofatoom is daarom in zijn hoogste oxidatietoestand (+5) en de verbinding is naast een sterk zuur ook een sterke oxidator.

Het is volledig mengbaar met water en dissocieert daarin:

Anglesiet

Het mineraal anglesiet of loodspaat is een lood-sulfaat met de chemische formule PbSO4.

Het doorzichtig tot doorschijnend kleurloze, grijze, gele, blauwe of groene anglesiet heeft een diamantglans, een witte streepkleur en de splijting van het mineraal is goed volgens het kristalvlak [001] en duidelijk volgens [210]. Het kristalstelsel is orthorhombisch. Anglesiet heeft een gemiddelde dichtheid van 6,3, de hardheid is 2,5 tot 3 en het mineraal is niet radioactief. De brekingsindex is van 1,878 tot 1,895 en de dubbelbreking is 0,0170.

Het mineraal anglesiet is genoemd naar het Welshe eiland Anglesey.

Anglesiet is een vrij algemeen mineraal dat gevormd wordt bij de verwering van andere lood-houdende mineralen. De typelocatie van anglesiet is Tsumeb in Namibië.

Categorieën: Mineraal | Sulfaat | Verbinding van lood

Sulfide

Een sulfide is een ion van zwavel in oxidatietoestand -2 (S-2). Een groep van ongeveer 600 mineralen,zoals antimoniet en galeniet waarin zwavel een binding vormt met metallische en metaalachtige elementen.De meeste sulfiden zijn ondoorzichtig,en duidelijk gekleurd en gestreept.

Categorieën: Zout | Verbinding van zwavel

Sphaleriet

Het mineraal zinkblende, ook wel sphaleriet of sfaleriet genoemd is de belangrijkste bron voor de winning van zink. Het mineraal bestaat grotendeels uit ZnS, zinksulfide en bevat rond de 67% zink. Het mineraal kan echter ook grote hoeveelheiden ijzer bevatten. Cadmium kan ook in winbare hoeveelheden voorkomen. Het mineraal bevat vaak insluitsels van chalcopyriet (CuFeS2).

Sfaleriet komt regelmatig voor als verontreiniging in looderts.

Het mineraal heeft een hardheid van 3,5 - 4, en een soortelijke massa van 3,9 - 4,1. De geringe hardheid maakt dat het mineraal voor sieraden niet geschikt is.

Zinkblende is heeft een kubische kristalstructuur met als ruimtegroep F-43m. Het kan bestaan uit tetrahedrale of dodecahedrale kristallen, maar het heeft doorgaans geen mooie kristalvormen (anhedrisch).

Splijting vindt plaats volgens het kristalvlak {110}. Vertweelinging volgens de as [111].

Fluoriet

Het mineraal vloeispaat of fluoriet is calcium-fluoride met de chemische formule CaF2.

In zuivere vorm is het kleurloos maar afhankelijk van de sporenelementen die het bevat kan het verschillende kleuren hebben. Sommige specimina zijn amethistachtig, andere gelig of blauw soms zelfs rood. De gemiddelde dichtheid van fluoriet is 3,13 en de hardheid is 4, daar fluoriet het typemineraal voor die hardheid is. Fluoriet is niet radioactief.

De namen fluoriet en vloeispaat zijn eigenlijk afgeleid van hetzelfde woord; het Latijnse fluere betekent "stromen, vloeien". De naam van het element fluor is ervan afgeleid. Het mineraal moet niet verward worden met veldspaat, dat een tectosilicaat is.

Het komt vaak in aders voor samen met bariet, kwarts en calciet. Het is een algemeen voorkomend mineraal, vooral in lagen van pneumatolytische oorsprong en het is een primair mineraal in graniet.

De prachtige blauwe vorm die gevonden wordt in Derbyshire (Engeland) wordt onder de naam Blue John wel voor ornamentele doeleinden gebruikt maar het mineraal is te zacht om als edelsteen gebruikt te worden. Wanneer het mineraal gekrast wordt of blootgesteld aan ultraviolet licht fluoresceert het vaak.

Kalksteen

Kalksteen is een afzettingsgesteente dat voor een groot deel bestaat uit calciumcarbonaat. Kalksteen-gesteente bevat vaak fossielen, zoals schelpen, ammonieten en veel micro-fossielen. Blauwe hardsteen is een dergelijke vorm van fossiele kalksteen, bestaande uit de restanten van zeelelies.

In kalksteen treden vaak karstverschijnselen op zoals grotten met druipstenen, dolines, poljes en diepe karstdalen.

In Zuid-Limburg dagzoomt de kalksteen op veel plekken. Ten onrechte wordt de kalksteen hier ook mergel genoemd. In België komt in de Ardennen op veel plekken kalksteen voor.

Kalksteen dateerd uit de Krijt-periode (100 milj. jaar geleden) en is ontstaan uit de kalkskeletten van zeedieren.

De White Cliffs van Dover bestaan ook uit kalksteen.

Dolomiet

Dolomiet of bitterspaat is een mineraal en een gesteente; calcium-magnesium-carbonaat met de chemische formule CaMg(CO3)2. Het gesteente met dezelfde naam bestaat voor het grootste gedeelte uit het mineraal, het wordt ter onderscheiding ook wel dolosteen genoemd.

In zijn voorkomen lijkt dolomiet op calciet, maar het lost slecht tot niet op in zoutzuur. Het is niet precies bekend hoe het mineraal wordt gevormd, een mogelijkheid is dat het gebeurt in ondiep zeewater in (sub-)tropische gebieden, maar ook andere mechanismen zijn mogelijk. Hoewel het gesteente meestal niet door sedimentatie ontstaat, wordt het toch tot de sedimentaire gesteenten gerekend.

De naam dankt het mineraal aan de 18de eeuwse Franse geoloog Déodat de Dolomieu, die dit mineraal ontdekte in de bergketen die sindsdien naar hem de Dolomieten wordt genoemd.

Het mineraal ontstaat meestal secundair in kalksteen, waar door omzetting van puur calciumcarbonaat dolomiet ontstaat. Doordat Mg ionen plaatsen van Ca ionen in het kristalrooster innemen, ontstaan zowel op atomaire als op macroschaal gaten in het gesteente. Dit is typisch voor secundaire dolomiet.

Dolomiet wordt gebruikt als natuursteen, maar ook als grondstof voor cement, als bron voor magnesiumoxide en voor het vervaardigen van vuurvaste stenen.

Sfaleriet

Het mineraal zinkblende, ook wel sphaleriet of sfaleriet genoemd is de belangrijkste bron voor de winning van zink. Het mineraal bestaat grotendeels uit ZnS, zinksulfide en bevat rond de 67% zink. Het mineraal kan echter ook grote hoeveelheiden ijzer bevatten. Cadmium kan ook in winbare hoeveelheden voorkomen. Het mineraal bevat vaak insluitsels van chalcopyriet (CuFeS2).

Sfaleriet komt regelmatig voor als verontreiniging in looderts.

Het mineraal heeft een hardheid van 3,5 - 4, en een soortelijke massa van 3,9 - 4,1. De geringe hardheid maakt dat het mineraal voor sieraden niet geschikt is.

Zinkblende is heeft een kubische kristalstructuur met als ruimtegroep F-43m. Het kan bestaan uit tetrahedrale of dodecahedrale kristallen, maar het heeft doorgaans geen mooie kristalvormen (anhedrisch).

Splijting vindt plaats volgens het kristalvlak {110}. Vertweelinging volgens de as [111].

Argentiet

Het mineraal argentiet is een zilver-sulfide met de chemische formule Ag2S.

Het kristalstelsel is kubisch met een ribbe van 487pm. Het is de hoge temperatuurvorm van acanthiet; argentiet gaat beneden 173 graden Celsius over in acanthiet.

Categorieën: Mineraal | Sulfide | Verbinding van zilver