Meioniet

Het mineraal meioniet is een calcium-aluminium-carbonaat-silicaat met de chemische formule Ca4Al6Si6O24(CO3). Het mineraal behoort tot de tectosilicaten.

Het kleurloze, groenige, blauwige, bruinige of paarse meioniet heeft een glasglans, een witte streepkleur en splijting vindt plaats volgens een onbekend kristalvlak. De gemiddelde dichtheid is 2,69 en de hardheid is 5 tot 6. Het kristalstelsel is tetragonaal en het mineraal is niet radioactief.

De naam van het mineraal meioniet is afgeleid van het Griekse woord voor "minder", referend aan de piramide-vorm die bij meioniet minder ontwikkeld is dan bij vesuvianiet.

Het mineraal meioniet is een mineraal dat voorkomt in spleten in kalksteen. Het vormt een reeks met marialiet. De typelocatie is de Monte Somma, Vesuvius, Italië.

Categorieën: Mineraal | Tectosilicaat | Carbonaat | Verbinding van calcium | Verbinding van aluminium

Tectosilicaat

Een tectosilicaat is een silicaat met de silicium-zuurstof tetraeders gerangschikt in een driedimensionaal patroon. Voorbeelden van tectosilicaten zijn de veldspaten, veldspaatvervangers en de zeolieten.

Nesosilicaat -- Inosilicaat -- Sorosilicaat -- Cyclosilicaat -- Tectosilicaat -- Fylosilicaat

Categorie: Tectosilicaat

Tetragonaal

Veel vaste stoffen hebben een kristallijne structuur. Dat wil zeggen dat zij bestaan uit een regelmatige opstapeling van een structuureenheid (moleculen, ionen, atomen) die als bouwsteen van de regelmatige stapeling gezien kan worden. De structuureenheden vormen een driedimensionaal rooster. In de kristallografie worden de gestapelde structuureenheden eenheidscellen genoemd.

De regelmatige stapeling wordt translatiesymmetrie genoemd. Naast de translatiesymmetrie bestaat er ook nog interne symmetrie binnen de eenheden. Het geheel van alle symmetrie heet kristalstructuursymmetrie (zie hierna).

De symmetrie heeft onder meer als gevolg dat de gehele structuur van het kristal kan worden beschreven als de inhoud van één eenheidscel of zelfs een gedeelte daarvan, soms aangevuld met een beschrijving van de (zeer kleine) verschillen tussen eenheidscellen.

Een van de technieken die kan worden gebruikt om kristalstructuren te bepalen is de Röntgendiffractie. Dit is tot nog toe (2003) de nauwkeurigste techniek om de structuur van moleculen te onderzoeken. Kristalstructuren van meer dan 250.000 organische verbindingen zijn reeds bepaald en opgeslagen in de Cambridge Structural Database.

Naast kristallijne vaste stoffen bestaan er glasstructuren en amorfe structuren.

Kalksteen

Kalksteen is een afzettingsgesteente dat voor een groot deel bestaat uit calciumcarbonaat. Kalksteen-gesteente bevat vaak fossielen, zoals schelpen, ammonieten en veel micro-fossielen. Blauwe hardsteen is een dergelijke vorm van fossiele kalksteen, bestaande uit de restanten van zeelelies.

In kalksteen treden vaak karstverschijnselen op zoals grotten met druipstenen, dolines, poljes en diepe karstdalen.

In Zuid-Limburg dagzoomt de kalksteen op veel plekken. Ten onrechte wordt de kalksteen hier ook mergel genoemd. In België komt in de Ardennen op veel plekken kalksteen voor.

Kalksteen dateerd uit de Krijt-periode (100 milj. jaar geleden) en is ontstaan uit de kalkskeletten van zeedieren.

De White Cliffs van Dover bestaan ook uit kalksteen.

Vesuvius

De Vesuvius is een vulkaan gelegen in het zuidoosten van Italië dichtbij de kust, meer bepaald bij de baai van Napels. De naam "Vesuvius" is afkomstig van het Oskisch "fesf", wat rook betekent. De vulkaan maakt deel uit van de Campaniavlakte, heeft een doorsnede van 50 km en is 1200 meter hoog.

De Vesuvius is een stratovulkaan, Strato is afgeleid van stratum, latijn voor laag. Een stratovulkaan bestaat uit een afwisseling van lagen van as en lava, die in de twee stadia van een uitbarsting van dit type vulkaan worden gevormd.

De bekendste eruptie van de Vesuvius was die van 24 en 25 augustus van het jaar 79 na Chr. Dit was de gewelddadigste uitbarsting die tot nu toe plaats vond. De top van de vulkaan explodeerde en de Romeinse steden Pompeii, Herculaneum en Stabiae werden volledig bedolven onder de assen. Maar liefst 2000 mensen werden gedood. Uit recent wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat mensen levend werden gekookt, "gezandstraald" door de gloeiend hete aswolk en vervolgens levend ontvleesd. De hersenpan explodeerde doordat de temperatuur van het superhete gas tussen de 500 en 550 graden Celsius bedroeg. Het verloop van deze ramp is vooral bekend door de geschriften van Plinius de Jongere, in zijn brief naar de geschiedschrijver Tacitus (Epistulae boek VI brief 16).

In de loop van de geschiedenis heeft de Vesuvius nog verscheidene keren haar macht getoond en nog vele mensen gedood en steden vernield: in 1631 (deze was bijna even zwaar als de uitbarsting van 79), 1794, 1906, 1913, 1926, 1929 en voor het laatst in 1944.

In de strips van Donald Duck woont Zwarte Magica op de Vesuvius. Ze wil het geluksdubbeltje van Oom Dagobert stelen en het omsmelten in de as van Vesuvius, waarmee ze de gave van Koning Midas (alles wat hij aanraakte veranderde in goud) hoopt te erven.