Cerussiet

Het mineraal cerussiet is een lood-carbonaat met de chemische formule PbCO3.

Het doorzichtig tot subdoorschijnend kleurloos, wit, grijs, blauw of groene cerussiet heeft een diamantglans, een witte streepkleur en de splijting van het mineraal is duidelijk volgens de kristalvlakken [110] en [021]. Het kristalstelsel is orthorhombisch. Cerussiet heeft een gemiddelde dichtheid van 6,58, de hardheid is 3 tot 3,5 en het mineraal is niet radioactief. De dubbelbreking is 0,2730.

De naam van het mineraal cerussiet is afgeleid van het Latijnse cerussa, dat "wit lood" betekent. Het mineraal wordt ook wel witte looderts of loodcarbonaat genoemd.

Cerussiet is een zeer algemeen mineraal, dat gevormd wordt in gebieden waar loodhoudende vloeistoffen kalksteen doorsnijden. De typelocatie is niet nader gedefinieerd, maar het mineraal wordt onder andere gevonden in Tsumeb in Namibië.

Categorieën: Mineraal | Carbonaat | Verbinding van lood

Bariet

Het mineraal bariet (ook wel bariumsulfaat, zwaarspaat, blanc fixe of permanentwit genoemd) is een barium-sulfaat met de chemische formule BaSO4.

Het heeft een hardheid van 3 tot 3,5. Bariumsulfaat is niet oplosbaar in water en heeft een hoge weerstand tegen andere chemicaliën. Het heeft een dichtheid van 4,48 kg/dm3, een witte streepkleur en de splijting van het mineraal is perfect volgens [210] en imperfect volgens [010]. De dubbelbreking van bariet is 0,0110 - 0,0120.

Bereiding van BaSO4 kan, omwille van de geringe oplosbaarheid, door bariumchloride met zwavelzuur te laten reageren. Er bestaan stenen van onzuiver bariumsulfaat die opgloeien in het donker. Deze stenen heten Bologna stenen. Oplosbare bariumzouten (zoals bariumchloride of bariumnitraat) zijn zeer giftig na orale inname.

Bariumsulfaat wordt onder andere als standaard wit voor het ijken van de meter bij de kleurmeting gebruikt. Het wordt ook ingezet voor de productie van glas en als vulstof voor de productie van papier en rubber en als pigment in verf. Bij het maken van röntgenfoto's wordt ingeslikt bariumsulfaat als kontrastmiddel gebruikt om delen van het lichaam zichtbaar te maken. Het absorbeert namelijk beter röntgenstraling dan het lichaam.

Bariumsulfaat is goed dispergeerbaar en zorgt ervoor dat de verf of de coating een goede glans behoudt. Het is hitte- en lichtbestendig.

Kalksteen

Kalksteen is een afzettingsgesteente dat voor een groot deel bestaat uit calciumcarbonaat. Kalksteen-gesteente bevat vaak fossielen, zoals schelpen, ammonieten en veel micro-fossielen. Blauwe hardsteen is een dergelijke vorm van fossiele kalksteen, bestaande uit de restanten van zeelelies.

In kalksteen treden vaak karstverschijnselen op zoals grotten met druipstenen, dolines, poljes en diepe karstdalen.

In Zuid-Limburg dagzoomt de kalksteen op veel plekken. Ten onrechte wordt de kalksteen hier ook mergel genoemd. In België komt in de Ardennen op veel plekken kalksteen voor.

Kalksteen dateerd uit de Krijt-periode (100 milj. jaar geleden) en is ontstaan uit de kalkskeletten van zeedieren.

De White Cliffs van Dover bestaan ook uit kalksteen.

Tsumeb

Tsumeb is een stad in het noorden van Namibië, gelegen op 1310 meter boven zeeniveau. De mijnstad, met in 2003 16.000 inwoners, is de hoofdstad van de regio Oshikoto en ligt ongeveer 400 kilometer ten noorden van de Namibische hoofdstad Windhoek, in de zogenaamde "Maisdriehoek", een voor Namibische begrippen bijzonder vruchtbaar gebied waar jaarlijks 550 millimeter regen valt. Tsumeb (uitspraak: "soemep") betekent "Mosplaats", of in het Afrikaans Plek van Padda-Sluik. Deze naam werd mogelijk gegeven door de vele groengeoxideerde koperertsen die in de buurt van Tsumeb te vinden zijn. Ook ligt de plaats vlakbij het Nationaal park Etosha.

Het gebied waar Tsumeb zich bevindt werd oorspronkelijk bevolkt door de San of Bosjesmannen. Zij waren ook degenen die rond Tsumeb de koper-ertsvoorkomens ontdekten. Deze ertsen smolten ze in "termietenovens", oude termietennesten die gebruikt werden als ovens om koper te winnen. Vanaf dit moment begonnen de Bosjesmannen te handelen met de Ovambo, die het koper gebruikten om ringen en halskettingen van te maken.

De kopervoorraden hadden ook de aandacht van Westerlingen getrokken en in het begin van de 19e eeuw vonden er enkele expedities naar het Otavi bergland plaats, om de ertsvoorkomens en de mogelijke economische waarde ervan te onderzoeken. In 1905 werd de stad Tsumeb officieel gesticht als onderdeel van de Duitse koloniale macht in Afrika en in het jaar daarop werd een spoorlijn aangelegd om de mijnbouw te faciliteren.

In het begin van de mijnbouw had Tsumeb de reputatie van een wildwest stadje. In de jaren zeventig kwam Tsumeb even in het nieuws toen een mijnbouwer zijn vrouw in de lokale kroeg had verkocht aan de hoogste bieder.

Tsumeb staat bekend om de mineraalvoorkomens die zijn gelieerd aan een meer dan 1300 meter lange "pijp" die min of meer verticaal de Precambrische Otavi dolomiet doorsnijdt. De exacte geologische omstandigheden zijn onzeker en leidden tot felle debatten tussen geologen onderling. Een mogelijkheid is dat de pijp onderdeel was van een grottensysteem waarin door vloeistoffen mineralisatie heeft plaatsgevonden, vermoedelijk van boven naar beneden. Een andere mogelijkheid zou een vulkanische kraterpijp zijn, hoewel dit de vreemde mineralisaties niet zou verklaren. Tsumeb is naast de vindplaats van 243 beschreven mineralen, de typelocatie voor 56 mineralen, waaronder asisiet.