Thoriet

Het mineraal thoriet is een thorium-silicaat met de chemische formule ThSiO4. Het behoort tot de nesosilicaten.

Het oranje, geel- tot bruingele of donkerbruine thoriet heeft een lichtbruine streepkleur, het kristalstelsel is tetragonaal en de splijting is slecht volgens het kristalvlak [110]. De gemiddelde dichtheid is 5,35 en de hardheid is 5. Thoriet is zeer sterk radioactief. De gamma ray waarde volgens het American Petroleum Institute is 1.281.657,29.

De naam van het mineraal thoriet is afgeleid van de samenstelling; het element thorium.

Het mineraal thoriet komt voornamelijk voor in augiet-syeniet gesteente. De typelocatie is het eiland Lovo in Noorwegen. Het wordt ook gevonden in de Kemp uranium Mijn, Cheddar, Cardiff Township, Ontario, Canada en in Balangoda, Ratnapura, provincie Sabaragamuwa, Sri Lanka.

Categorieën: Mineraal | Nesosilicaat | Verbinding van thorium

Thorium

Thorium is een scheikundig element met symbool Th en atoomnummer 90. Het is een zilverwit actinide.

Thorium is in 1828 ontdekt door de Zweedse chemicus Jöns Jacob Berzelius.

Het element is vernoemd naar de Noorse god van de donder; Thor.

Nadat aan het einde van de 18e eeuw bekend werd dat thorium bruikbaar is voor gaskousjes in gaslampen, is de industriële toepasbaarheid gestaag toegenomen:

Thorium is ook een geschikt element om nucleaire brandstof uit te produceren.

Silicaat

Nesosilicaat -- Inosilicaat -- Sorosilicaat -- Cyclosilicaat -- Tectosilicaat -- Fylosilicaat

Categorie: Silicaat

Tetragonaal

Veel vaste stoffen hebben een kristallijne structuur. Dat wil zeggen dat zij bestaan uit een regelmatige opstapeling van een structuureenheid (moleculen, ionen, atomen) die als bouwsteen van de regelmatige stapeling gezien kan worden. De structuureenheden vormen een driedimensionaal rooster. In de kristallografie worden de gestapelde structuureenheden eenheidscellen genoemd.

De regelmatige stapeling wordt translatiesymmetrie genoemd. Naast de translatiesymmetrie bestaat er ook nog interne symmetrie binnen de eenheden. Het geheel van alle symmetrie heet kristalstructuursymmetrie (zie hierna).

De symmetrie heeft onder meer als gevolg dat de gehele structuur van het kristal kan worden beschreven als de inhoud van één eenheidscel of zelfs een gedeelte daarvan, soms aangevuld met een beschrijving van de (zeer kleine) verschillen tussen eenheidscellen.

Een van de technieken die kan worden gebruikt om kristalstructuren te bepalen is de Röntgendiffractie. Dit is tot nog toe (2003) de nauwkeurigste techniek om de structuur van moleculen te onderzoeken. Kristalstructuren van meer dan 250.000 organische verbindingen zijn reeds bepaald en opgeslagen in de Cambridge Structural Database.

Naast kristallijne vaste stoffen bestaan er glasstructuren en amorfe structuren.

Radioactiviteit

Radioactiviteit, ook wel activiteit genoemd, is een natuurkundig fenomeen: bepaalde isotopen zijn instabiel en veranderen (desintegreren) spontaan in een andere atoomsoort. Dit noemt men radioactief verval.

Bij dit proces zenden ze straling uit. Na de desintegratie is de atoomkern veranderd van samenstelling, met name in de aantallen protonen en neutronen. Zo ontstaat een atoom van een andere atoomsoort, hetzij een andere isotoop van hetzelfde element, hetzij een ander element.

In sommige situaties is het desintegratieproduct, ook wel het dochternuclide genoemd, zelf ook weer instabiel. Het proces gaat door totdat de ontstane atoomkern in een stabiele vorm is geraakt. Men spreekt dan van een vervalketen.

Aan de ontdekking van en het onderzoek van radioactiviteit hebben veel mensen hun naam verbonden. Enkele van de voornaamste zijn:

Radioactiviteit wordt uitgedrukt in becquerel (Bq). Als er van een stof 1 atoom per seconde vervalt (desintegreert) is die stof een radioactieve bron (stralingsbron) met een sterkte van 1 becquerel.

Gamma ray (straling)

De gamma ray waarde is een maat voor de natuurlijke radioactiviteit van een gesteente of mineraal. De technische standaards die gelden voor gamma ray metingen, zijn opgesteld door het American Petroleum Institute en de officieuze "eenheid" van deze metingen is dan ook API. Hoewel de naam voor deze waarde gamma ray is, is het niet zuiver gammastraling die door de radioactieve mineralen wordt uitgezonden, dit kunnen ook andere deeltjes omvatten.

Binnen de olie-industrie wordt de gamma ray waarde van gesteente gebruikt om het type gesteente grofweg te bepalen. Door middel van gevoelige metingen in het boorgat (logging) wordt informatie verkregen over de natuurlijke radioactiviteit. Schalie bevat vaak zwak radioactieve mineralen, naast kleimineralen zijn dat voornamelijk biotiet of andere mica's. Ook zandsteen kan radioactieve sporenelementen bevatten, meestal in zogenaamde "vuile zandstenen" (met veel niet-siliciklastisch materiaal). Het kalium-zout sylviet veroorzaakt relatief hoge gamma ray waardes en is daarmee een indicator tegenover het niet radioactieve haliet.

Categorieën: Straling | Olie-industrie

Augiet

Augiet is een mafisch mineraal met chemische formule (Ca,Na)(Mg,Fe,Al)(Al,Si)2O6. Het is een vaste oplossing van de pyroxeen-groep met diopsiet en hedenbergiet. De kristallen zijn monoclinisch en prismatisch. Augiet komt vooral voor in magmatische gesteenten zoals gabbro's en basalten, en in metamorfe gesteenten bij hydrothermale bronnen. Sommige exemplaren hebben een bijzondere schittering, waar de naam vandaan komt (Grieks: augites betekent "helderheid"), hoewel normaalgesproken de kristallen een doffe (donker groene, bruine of zwarte) glans hebben.

Categorieën: Mineraal | Inosilicaat

Syeniet

Het gesteente syeniet is een grofkristallijn stollingsgesteente dat verzadigd is met SiO2, maar weinig tot geen kwarts bevat. Het behoort tot de dieptegesteenten.

De mineralen die voorkomen in syenieten zijn voornamelijk orthoklaas, biotiet, amfibool en pyroxeen. Naast orthoklaas kan syeniet ook plagioklaas bevatten. De kleur van het gesteente varieert van blauwgrijs of rood tot donkergroen of zwart. Uiterlijk lijkt het op graniet, het dieptegesteente waar het in feite de kwartsloze of kwartsarme variant van is.

De naam van het gesteente syeniet is afgeleid van de oude en Latijnse naam voor Aswan, Syene in Egypte.

Categorie: Stollingsgesteente

Lovo

Lovö is een Zweeds eiland en ligt in het Mälarmeer ten westen van Stockholm. Het behoort tot de gemeente Ekerö.

De grootste attractie is het Drottningholm paleis en de vele openbare tuinen. Het complex werd in 1580 gebouwd.

Categorie: Zweeds eiland