Jadeiet

Het mineraal jadeiet is een natrium-aluminium-inosilicaat met de chemische formule NaAlSi2O6. Het maakt deel uit van de groep van de pyroxenen.

Het mineraal jadeiet kan van wit tot appelgroen tot diep "jadegroen" zijn, hoewel de streep wit is. De splijting is goed, de gemiddelde dichtheid 3,3 en de hardheid 6,5.

Jadeiet is genoemd naar het Spaanse piedra de ijada ("steen van de zijkant"), omdat verondersteld werd dat het -wanneer aan de zijkant van het lichaam gedragen- nier-aandoeningen zou genezen.

Jadeiet wordt gevonden in metamorfe gesteenten gevormd onder hoge druk en relatief lage temperatuur omstandigheden, en ook in sterk gemetamofoseerde natrium-rijke serpentinieten. Mineralen die samen met jadeiet voorkomen zijn glaucofaan, muscoviet, lawsoniet, aragoniet, en kwarts. De typelocaties zijn Clear Creek, San Benito County Californië, VS en in de buurt van de dorpjes Tawmaw en Hpakan in boven-Birma.

Jadeiet is een van de mineralen die in de edelsteen jade herkend worden. De ander is de groene amfibool, nefriet.

Nieren

De nieren (Lat. renes) zijn bij zoogdieren, waaronder de mens, twee organen die gelegen zijn in de buikholte achter het buikvlies (peritoneum) links en rechts van de ruggengraat. De nieren zuiveren het bloed van daarin opgeloste ongewenste stoffen, vooral afvalstoffen van de stofwisseling en via het voedsel opgenomen vergiften en geneesmiddelen. Dit gebeurt deels passief en deels actief. De nier zorgt ook voor het handhaven van het zuur-base evenwicht op langere termijn van het lichaam door het transport van bicarbonaat en waterstofionen. Het product dat de nieren hierbij maken, een oplossing van stoffen die het lichaam niet meer kan gebruiken, heet urine.

Bij de mens zijn de nieren enigszins boonvormig, met de holle kant naar het midden wijzend. Menselijke nieren zijn 10-13 cm lang, 5 cm dik en wegen ieder ca. 150 gram.

De nier is opgebouwd uit ca. 1.000.000 nefronen waarin de bloedzuivering plaats vindt. Het proces kan grofweg in twee delen worden gesplitst, een passief proces en een actief proces.

In het passieve proces wordt water met opgeloste stoffen uit poreuze kluwens van haarvaten (zeeflichaampjes of glomuruli) geperst en opgevangen. Bloedcellen en grote eiwitten blijven in het bloed achter. Bij een volwassen mens levert dit dagelijks ongeveer 180 liter voorurine op. De voorurine bevat zowel afvalstoffen als stoffen die belangrijk zijn om te behouden. Een belangrijke afvalstof is ureum dat door de lever is gemaakt om ammoniak onschadelijk te maken.

In het actieve proces worden waardevolle stoffen (zoals natrium en glucose) en veel water weer teruggewonnen. Dit gebeurt in de verschillende onderdelen van de nierbuisjes (proximale tubulus, Lis van Henle, distale tubulus). In de Lis van Henle wordt vooral water teruggewonnen. Daarbij wordt gebruikgemaakt van het tegenstroomprincipe om zonder water tegen een zeer grote osmotische gradiënt in te hoeven transporteren toch een hoge concentratie te kunnen bereiken. Bij woestijndieren is de Lis van Henle om deze reden verlengd. Daarnaast zijn er enkele stoffen die actief vanuit het bloed in de holte van de nierbuisjes worden uitgescheiden.

Metamorfe gesteente

Metamorf gesteente is gekristalliseerd of gemetamorfoseerd op grote diepte onder het aardoppervlak, of door hoge temperatuur. De stollings- en metamorfe gesteenten worden gevormd door middel van endogene processen, de sedimentgesteenten door exogene processen.

De hoofdindeling van gesteenten is stollingsgesteenten, afzettingsgesteenten en metamorfe gesteenten.

Categorie: Geologie

Serpentiniet

Het metamorfe gesteente Serpentiniet is een vooral door hydrothermale activiteit omgezette peridotiet.

Het gesteente bestaat naast amfibool vooral uit het mineraal serpentijn, een magnesiumsilicaat met chemische formule (Mg, Fe)3Si2O5(OH)4. Dit olijf-groene tot grijs-groene mineraal, met een hardheid van 3 tot 5 is ontstaan uit omzetting van de mineralen olivijn en pyroxeen.

Net als het mineraal serpentijn, is ook de naam van het gesteente serpentiniet afgeleid van het Latijnse woord serpens, dat "slang" betekent.

Serpentiniet kan gevonden worden in gebieden waarin ultramafische gesteenten als peridotiet of mafische gesteenten als gabbro of basalt omhoog zijn gekomen en door verhoging van temperatuur gemetamorfoseerd zijn tot serpentiniet. Voorbeelden zijn orogenen als Griekenland, de Alpen en de Rocky Mountains.

Categorieën: Metamorf gesteente | Mantelgesteente

Glaucofaan

Het mineraal glaucofaan is een natrium-magnesium-aluminium-inosilicaat met de chemische formule Na2Mg3Al2(Si8O22)(OH)2. Het behoort tot de amfibolen.

Het doorschijnende grijze, blauwe of blauwzwarte glaucofaan heeft een grijsblauwe streepkleur, een glas- tot parelglans en een goede splijting volgens de kristalvlakken [110] en [001]. De gemiddelde dichtheid is 3,07 en de hardheid is 6 tot 6,5. Het kristalstelsel is monoklien en het mineraal is niet radioactief.

De naam van het mineraal glaucofaan is afgeleid van de Griekse woorden glaucos ("blauw") en phanos ("lijken", "schijnen").

Glaucofaan is een zeer algemeen mineraal in magmatische en metamorfe gesteenten. Het is een van de meest voorkomende amfibolen en een indicatief mineraal voor de metamorfe blauwschist-facies.

Categorieën: Mineraal | Inosilicaat | Verbinding van natrium | Verbinding van magnesium | Verbinding van aluminium

Muscoviet

Het mineraal muscoviet is een gehydrateerd kalium-aluminium-fylosilicaat met de chemische formule KAl2(AlSi3)O10(OH)2.

Muscoviet is een mica, een fylosilicaat met een plaatstructuur die bestaat uit een laag SiO4-tetraeders die ieder met hun buren drie zuurstofatomen delen. Zo vormen zij een vlak netwerk van zeshoekige ringen. In deze lagen is de binding bijzonder sterk, tussen de lagen echter is de binding veel minder sterk, zodat het materiaal gemakkelijk in dunne, vaak doorzichtige lagen te klieven is.

In de kristalstructuur is een ingewikkelde stapeling van de lagen mogelijk, hetgeen leidt tot verschillende polytypes, varianten van de kristalstructuur. Vrijwel alle polytypes van muscoviet zijn monoklien, maar ook zeldzame trigonale stapelingen komen voor.

Chemie: in muscoviet komen een reeks isomorfe vervangingen voor, met als meest gangbaar

Muscoviet is een van de meest voorkomende mica's, en het komt in een grote verscheidenheid aan gesteenten voor, maar voornamelijk in felsisch stollingsgesteente, zoals graniet.

Lawsoniet

Het mineraal lawsoniet is een gehydrateerd calcium-aluminium-silicaat met de chemische formule CaAl2Si2O7(OH)2·(H22O). Het mineraal behoort tot de sorosilicaten.

Het doorzichtig tot doorschijnend kleurloze, witte, grijze, gelige of blauwe lawsoniet heeft een glas- tot vetglans, een witte streepkleur en de splijting van het mineraal is perfect volgens de kristalvlakken [010] en [001] en slecht volgens [110]. Het kristalstelsel is orthorhombisch. Xonotliet heeft een gemiddelde dichtheid van 3,09, de hardheid is 7,5 en het mineraal is niet radioactief.

Het mineraal lawsoniet is genoemd naar de Schots-Amerikaanse geoloog Andrew Cowper Lawson (1861 - 1952).

Lawsoniet is een mineraal dat voor het eerst gevonden werd in een schist met serpentijn. Later werd het ook als secundair mineraal gevonden in gabbro's en diorieten. De typelocatie van lawsoniet is het Reed station, Tiburón-schiereiland, Marin county, Californië, VS.

Categorieën: Mineraal | Sorosilicaat | Verbinding van calcium | Verbinding van aluminium

Aragoniet

Het mineraal aragoniet is een calcium-carbonaat met chemische formule CaCO3. Het is een onstabiele vorm van calciet en is daardoor moeilijk te onderscheiden van calciet, omdat de meeste eigenschappen gelijk zijn. Door middel van een kleurtest kan een onderscheid gemaakt worden: met een Feigl-oplossing wordt aragoniet zwart, terwijl calciet kleurloos blijft.

Aragoniet wordt steeds gevormd bij lage temperatuur dichtbij het aardoppervlak. Aragoniet wordt gevonden in Geisers, warmwaterbronnen, grotten, als oölieten in ondiepe zeeën, in schelpen en in parels.

Vindplaatsen in Europa zijn Aragón (Spanje), Limousis (Frankrijk), Girgenti (Sicilië), Bilin (Bohemen) en Eisenertz (Oostenrijk).

Categorieën: Mineraal | Carbonaat | Verbinding van calcium

Kwarts

Kwarts is het meest algemeen voorkomende mineraal in de aardkorst, waarbij de scheikundige samenstelling vrij vast staat. Het vertegenwoordigt ongeveer 12% van het volume daarvan (o.a. in graniet, zand, ed.). Het bestaat uit siliciumdioxide, SiO2. Het komt voor als prachtige grote heldere kristallen (bergkristal) maar kan door chemische verontreinigingen (over het algemeen metalen) ook gekleurd zijn. Bekend zijn de violette vorm (amethist), de gele citroenkwarts, de roze vorm rozenkwarts, de bruine tot zwarte rookkwarts en de witte vorm melkkwarts. Ook chalcedoon, agaat en jaspis zijn vormen van kwarts. De meest voorkomende vormen zijn zand en zandsteen. Het is ook een belangrijk gesteentevormend mineraal in felsische stollingsgesteenten, zoals graniet.

Kwarts heeft twee modificaties: α-kwarts is trigonaal, β-kwarts (een hogere-temperatuurvorm) is hexagonaal. Daarnaast komt siliciumdioxide nog voor in vele andere structuren zoals α- en β-cristobaliet, keatiet, tridymiet, coesiet, stishoviet, melangoflogiet en lechatelieriet.

Wanneer kwarts gesmolten wordt, vormt het bij snelle afkoeling vaak een glas, omdat het kristallisatieproces vrij veel tijd vergt.

Dit kristal is reeds bekend vanaf de oudheid; de oude Grieken gebruikten stukken kwarts om hun handen in de zomer af te koelen. De naam kwarts komt van het Duitse "Quarz" (van Slavische oorsprong).

De Romeinen dachten dat "kwarts" permanent gestold water (ijs) was, dit omdat kwarts vooral in gletsjers werd gevonden.

San Benito County

San Benito County is een county in Californië in de VS. Het werd gevormd in 1874 en bestond uit delen van Monterey County.

De totale oppervlakte van de county bedraagt 3602 km² (1391 mijl²) waarvan 3598 km² (1389 mijl²) land is en 4 km² (2 mijl²) of 0.12% water is.

Volgens de census van 2000 bedroeg de bevolkingsdichtheid 15/km² (38/mijl²) en bedroeg het totale bevolkingsaantal 53.234 dat bestond uit:

Er waren 15.885 gezinnen en 12.898 families in San Benito County. De gemiddelde gezinsgrootte bedroeg 3,32.

Categorie: County in Californië

Birma

Vlag van Myanmar

Myanmar is een land in Azië dat gedeeltelijk op het Indische subcontinent ligt. Het land heet officieel Unie van Myanmar en heette vroeger Birma of Burma. Myanmar grenst aan Bangladesh, China, India, Laos en Thailand. De naamswijziging is in 1989 doorgevoerd door de huidige militaire Juntaregering maar wordt door vele dissidenten en de Verenigde Staten niet geaccepteerd. De Verenigde Naties hebben de naamsverandering wel geaccepteerd. De naam Myanmar komt van de Birmese naam voor het land: Myanma Naingngandaw.

De hoofdstad is sinds 7 november 2005 officieel het centraal gelegen Naypyidaw (bij Pyinmana), zij het dat de verhuizing op die datum pas begon. De voormalige hoofdstad is Rangoon (Yangon), de grootste stad van het land.

De kleuren van de vlag werden aangenomen na de onafhankelijkheid van het land van het Verenigd Koninkrijk in 1948. Het socialistische symbool werd toegevoegd in 1974 en bestaat uit een ring van 14 sterren die de divisies en staten vertegenwoordigen. Het tandwiel is een representatie voor industrie en de rijstplant symboliseert de landbouw.

Myanmar ligt tussen 10 en 28 graden noorderbreedte en 92 en 101 graden oosterlengte. De oost- en westgrenzen van het land worden gevormd door gebergtes die de uitlopers vormen van de Himalaya. De hoogste berg ligt in de "punt" in het noorden van het land en heet de Hkakabo Razi (5881 meter). In de afgelegen hoogste delen is eeuwige sneeuw. Tussen deze gebergtes ligt de laagvlakte die gevormd wordt door de Irrawaddy rivier en andere rivieren. In het centrale gedeelte van Myanmar ligt ook een droog gedeelte met weinig regenval. In het oosten van het land ligt het Shan plateau. Verder is er nog de strook land op het Maleisisch schiereiland in het zuidoosten, de Tenasserim strook. Ook liggen er veel eilanden voor de kust van Myanmar.