Augiet is een mafisch mineraal met chemische formule (Ca,Na)(Mg,Fe,Al)(Al,Si)2O6. Het is een vaste oplossing van de pyroxeen-groep met diopsiet en hedenbergiet. De kristallen zijn monoclinisch en prismatisch. Augiet komt vooral voor in magmatische gesteenten zoals gabbro's en basalten, en in metamorfe gesteenten bij hydrothermale bronnen. Sommige exemplaren hebben een bijzondere schittering, waar de naam vandaan komt (Grieks: augites betekent "helderheid"), hoewel normaalgesproken de kristallen een doffe (donker groene, bruine of zwarte) glans hebben.
Categorieën: Mineraal | Inosilicaat
Pyroxeen
De groep mineralen die pyroxenen genoemd worden, is een groep belangrijke silicaten in magmatische en metamorfe gesteenten . Karakteristiek is een structuur van enkele silica ketens in tetraëders; inosilicaat. Twee kristalvormen zijn mogelijk:
De algemene formule voor pyroxeen luidt XY(Si,Al)2O6 (met voor X calcium, natrium, ijzer2+ en magnesium en (zeldzaam) zink, mangaan en lithium. Y bevat kleinere ionen, zoals chroom, aluminium, ijzer3+, magnesium, mangaan, scandium, titanium, vanadium en zelfs ijzer2+). Hoewel aluminium vaak voorkomt als vervanging van silicium in silicaten, is dat niet het geval in pyroxeen.
De naam pyroxeen is afgeleid van het Griekse pyros en xenos ("vuur" en "vreemd"). Deze naam werd gegeven naar aanleiding van het voorkomen in vulkanische lava's waar pyroxenen soms als kristallen ingebed liggen in het omringende vulkanische glas; verondersteld werd dat het onvolkomenheden in het glas waren, daarom de naam "vuur vreemdelingen". Het zijn echter vroeg vormende mineralen die al uitgekristalliseerd zijn voordat het magma aan het aardoppervlak komt (lava). Zodoende "drijven" de pyroxeenkristallen in de smelt die door snelle afkoeling het vulkanisch glas, of obsidiaan vormt.
De mantel bestaat voornamelijk uit olivijn en pyroxeen. Pyroxenen komen in alle mafische stollingsgesteenten voor, en ook in mantelgesteentes als peridotiet en serpentiniet.
felsisch--------------------------------------------------mafischkwarts - veldspaat - mica - amfibool - pyroxeen - olivijn
Diopsiet
Het mineraal diopsiet is een calcium-magnesium-inosilicaat met de chemische formule CaMgSi2O6. Het behoort tot de pyroxenen.
Het kleurloze, blauwe, grijze, bruine of groene diopsiet heeft een groenwitte streepkleur, een glasglans en een goede splijting volgens het kristalvlak [110]. De gemiddelde dichtheid is 3,4 en de hardheid is 6. Het kristalstelsel is monoklien en het mineraal is niet radioactief.
De naam van het mineraal diopsiet is afgeleid van de Griekse woorden dis ("twee soorten") en opsis ("mening").
Diopsiet is een van de meest voorkomende pyroxenen in mafische en ultramafische magmatische en metamorfe gesteenten. Het wordt onder andere gevonden in de Valle d'Aosta, Italië en in Aldan aan de rivier de Gon in Rusland.
Categorieën: Mineraal | Inosilicaat | Verbinding van calcium | Verbinding van magnesium
Hedenbergiet
Het mineraal hedenbergiet is een calcium-ijzer-inosilicaat met de chemische formule CaFe2+Si2O6. Het behoort tot de pyroxenen.
Het grijs- tot bruingroene of zwarte hedenbergiet heeft een groenwitte streepkleur, een glas- tot parelglans, een perfecte en een onduidelijke splijting volgens onbekende kristalvlakken. De gemiddelde dichtheid is 3,55 en de hardheid is 5 tot 6. Het kristalstelsel is monoklien en het mineraal is niet radioactief.
Het mineraal hedenbergiet is genoemd naar de Zweedse mineraloog M. A. L. Hedenberg.
Hedenbergiet is een van de meest voorkomende pyroxenen in mafische en metasomatische gesteenten. De typelocatie is Nordmark in Zweden. Het wordt ook gevonden in Dalnjegorsk, Rusland.
Categorieën: Mineraal | Inosilicaat | Verbinding van calcium | Verbinding van ijzer
Magmatisch gesteente
Stollings- of magmatische gesteenten zijn gesteenten die zijn ontstaan door stolling van lava (aan het aardoppervlak) of magma (onder het aardoppervlak). De hoofdindeling van gesteenten is in stollingsgesteenten, afzettingsgesteenten en metamorfe gesteenten.
Stollinggesteenten worden onderverdeeld in 3 vormen:
In het Engels heten uitvloeiingsgesteenten volcanics, genoemd naar de Romeinse god van het vuur en de vulkanen "Vulcanus" en dieptegesteenten plutonics, genoemd naar de Romeinse god van de onderwereld, "Pluto".
felsisch--------------------------------------------------mafischkwarts - veldspaat - mica - amfibool - pyroxeen - olivijn
Categorieën: Geologie | Stollingsgesteente
Gabbro
Het stollingsgesteente gabbro is een mafisch dieptegesteente met tussen de 48 en 52% silica.
Gabbro is het mafische equivalent van graniet en het dieptegesteente-equivalent van het uitvloeiingsgesteente basalt. Door diepere en dus langzame afkoeling zijn relatief grotere kristallen ontstaan dan bij het ganggesteente doleriet.
De mineralen die in gabbro voorkomen zijn onder andere olivijn, pyroxeen, amfibool, magnetiet en biotiet. Ook veldspaat (lichtgekleurde plagioklaas) komt in de doorgaans donkere gabbrogesteenten voor.
In gabbro zal men geen vrije kwarts aantreffen, dit in tegenstelling tot continentaal gesteente. Ontsloten gabbro zoals in de Zwitserse Alpen heeft een ruw, schuurpapierachtig, oppervlak. Een grabbo is een zeer donkere, bijna zwart gesteente. Dioriet is een diepgesteente dat tussen graniet en gabbro in staat.
Gabbro is een dieptegesteente dat ontsloten raakt bij tektonische opheffing bij orogenese of obductie. Het wordt gevormd in de kern van mafische vulkanen en onder oceanische korst. In bepaalde delen van de Zwitserse Alpen is gabbro duidelijk te zien.
Basalt
Basalt is een mafisch vulkanisch stollingsgesteente dat gevormd wordt door de stolling van lava of magma. De stolling van het basalt vindt plaats aan het aardoppervlak en daarom is basalt een uitvloeiingsgesteente. Door de snelle afkoeling zijn geen grote kristallen gevormd. De meest voorkomende mineralen in basalt zijn amfibool, pyroxeen en olivijn. Ook andere mineralen, zoals magnetiet kunnen in basalt gevormd worden.
Basalt is meestal zwart van kleur en bestaat uit kleine kristallen. De intrusieve variant van basalt wordt gabbro genoemd. De krimp die optreedt bij de stolling van de basaltlava leidt tot typische zeshoekige structuren (basaltzuilen).
Basalt is een uitvloeiingsgesteente en ontstaat aan het oppervlak in gebieden met vulkanische activiteit. Het is typisch een product van laag visceuze snelstromende lava's zoals op Hawaii. Ook onder het (zee)wateroppervlak kunnen basaltuitvloeiingen plaatsvinden, zoals bij de mid-oceanische ruggen. Hier worden zogenaamde pillow basalts gevormd. Doordat het magma stolt en een temperatuur beneden het Curiepunt bereikt, wordt het magnetisch veld van de aarde op dat moment vastgelegd in het gesteente. Het magnetisch veld verandert voortdurend en langs de mid-oceanische ruggen ontstaat een patroon van opeenvolgende magnetische periodes, de zogenaamde magnetische polariteitszones. Dit wordt gebruikt bij paleogeografische reconstructies en datering van gesteentes.
Basalt wordt in Nederland veel toegepast als dijkbekleding, in kademuren en op golfbrekers en strandhoofden. Door de vorm zijn basaltzuilen als een puzzel in te passen en door onregelmatigheden langs de zuil ontstaat een sterk onderling verband. Het hoge soortelijk gewicht - orde 2,9 ton/m3 - en de hardheid van het materiaal maken het bij uitstek geschikt. De meeste basalt komt uit de Duitse Eifel. Basalt wordt voor waterkeringen tegenwoordig nauwelijks meer toegepast en veelal worden betonnen elementen die machinaal in pakketten worden gezet, toegepast. De reden voor de afgenomen toepassing van basalt is een schaarste aan steenzetters, ARBO-wetgeving waarin het maximaal te dragen gewicht beperkt wordt en de hoge kosten van de grondstof. Toepassing van basalt blijft daardoor beperkt tot historische stadscentra. Basalt wordt ook toegepast bij de vervaardiging van steenwol.
Categorie: Stollingsgesteente
Metamorf gesteente
Metamorf gesteente is gekristalliseerd of gemetamorfoseerd op grote diepte onder het aardoppervlak, of door hoge temperatuur. De stollings- en metamorfe gesteenten worden gevormd door middel van endogene processen, de sedimentgesteenten door exogene processen.
De hoofdindeling van gesteenten is stollingsgesteenten, afzettingsgesteenten en metamorfe gesteenten.
Categorie: Geologie
Augiet
Augiet is een mafisch mineraal met chemische formule (Ca,Na)(Mg,Fe,Al)(Al,Si)2O6. Het is een vaste oplossing van de pyroxeen-groep met diopsiet en hedenbergiet. De kristallen zijn monoclinisch en prismatisch. Augiet komt vooral voor in magmatische gesteenten zoals gabbro's en basalten, en in metamorfe gesteenten bij hydrothermale bronnen. Sommige exemplaren hebben een bijzondere schittering, waar de naam vandaan komt (Grieks: augites betekent "helderheid"), hoewel normaalgesproken de kristallen een doffe (donker groene, bruine of zwarte) glans hebben.
Categorieën: Mineraal | Inosilicaat
Source: Wikipedia